بررسي تاثير سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي بر رشد اقتصادي با تاكيد بر نقش منابع طبيعي (كاربرد مدل رگرسيون حد آستانه در داده‌هاي پانل)

Investigation the Effect of Foreign Direct Investment on Economic Growth with Emphasis on the Role of Natural Resources (Application of Threshold Regression Model in Panel Data

ارتباط بين رشد اقتصادي و سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي موضوع مورد بحث براي بسياري از محققان، اقتصاددانان و تحليلگران سياسي در طي زمان بوده است. مطالعه حاضر با هدف بررسي تاثير سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي بر رشد اقتصادي با در نظر گرفتن نقش منابع طبيعي و با استفاده از مدل رگرسيوني حد آستانه پانل براي 83 كشور در دوره 1996 تا 2015 انجام شده است. مدل تحقيق بر اساس روش ارائه شده توسط هانسن (1999) براي رگرسيون آستانه پانل، ارائه و تخمين آن با روش پيشنهادي وانگ (2015) و به‌صورت اثرات ثابت انجام گرفته است. نتايج تخمين مدل حد آستانه نشان داد كه متغيرهاي منابع طبيعي، تشكيل سرمايه داخلي، نرخ رشد جمعيت و شاخص حكمراني تاثير معناداري بر رشد اقتصادي دارند. حد آستانه برآورد شده براي متغير منابع طبيعي برابر 58/28 درصد صادرات منابع طبيعي نسبت به صادرات كل كالاها مي‌باشد. متغير fdi، اثرات متفاوتي در رژيم‌هاي مختلف بر روي نرخ رشد gdp دارد. در رژيم اول رشد اقتصادي را افزايش مي‌دهد، ولي در رژيم دوم يعني در شرايطي كه منابع طبيعي بيشتر از حد آستانه است نرخ رشد gdp را كاهش مي‌دهد. اين يافته مطابق با مسئله «نفرين منابع» مطرح شده توسط آتي (1993) مي‌باشد. بررسي اثر متغيرهاي تعاملي بر رشد در مدلي ديگر نشان داده است كه متغيرهاي تعاملي شاخص حكمراني با منابع طبيعي و تشكيل سرمايه داخلي ناخالص با منابع طبيعي بر رشد اقتصادي موثر مي‌باشند.

The Relationship between economic growth and foreign direct investment (FDI) has been a subject of discussions for many researchers, economists and policy analysts in time. This study carried out to investigate the impact of FDI on economic growth. We consider the role of natural resources by using panel threshold regression model for 83 countries for 1996 to 2015 period. Research model is based on Hansen’s (1999) suggested model and estimated by Wang’s (2015) proposed method for fixed effect models. Results of threshold regression model showed that natural resources, domestic capital formation, population growth rate and governance indicator has statistically significant effect on economic growth. Threshold level for natural resources variable is 28.58 percentage of natural resources’ export to total goods export. FDI variable has different effect on economic growth in different regimes. In the first regime it increase economic growth but in the second one, in which natural resources is more than threshold level, FDI decrease GDP growth rate. This result approved “Resource Curse” problem posed by Auty (1993). Investigation of relationship between interaction variables and economic growth in another model revealed that interaction variable between governance indicator and natural resources and also interaction variable between gross domestic capital formation and natural resources affect economic growth.