اثربخشي مداخله دلبستگي محور بر بهبود رابطه والد-كودك و كاهش نشانه‌هاي اضطراب جدايي در كودكان 7 تا 10 ساله

Effectiveness of attachment-centered intervention to improve parent-child relationship and reduce symptoms of separation anxiety in 7-10 year-old children

هدف: هدف پژوهش تعيين اثربخشي مداخله دلبستگي محور بر بهبود رابطه مادر و كودك و كاهش نشانه‌هاي اضطراب جدايي در كودكان مقطع ابتدايي بود. روش: روش پژوهش شبه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه و پيگيري دو ماهه و جامعه آماري مادران 73 دانش‌آموز پسر با دامنه سني 7 تا 10 سال ارجاع داده شده به مركز مشاوره آموزش و پرورش رباط كريم در سال تحصيلي 96-95 بود. پس از غربالگري 20 مادر انتخاب شدند كه هم‌زمان نمره بالاتري از نسخه والدين آزمون اضطراب جداييِ هان، هاجينلاين، ايشن، ويندر و پينكاس (2003) و نمره كمتري از پرسشنامه رابطه والد-كودك پيانتا (1994) كسب كرده بودند و به­طور تصادفي در گروه آزمايش و گواه جايگزين شدند. گروه آزمايش بسته آموزشي مداخله دلبستگي محور قنبري، خداپناهي، مظاهري و غلامعلي لواساني (1392) را به‌صورت هفتگي در 8 جلسه 90 دقيقه‌اي دريافت كردند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس مختلط با اندازه‌گيري مكرر تحليل شد. يافته‌ها: نتايج تفاوت معناداري را بين عملكرد دو گروه آزمايش و گواه در نشانه‌هاي اضطراب جدايي (86/18 =F، 001/0 =P) و رابطه مادر و كودك (18/12 =F، 003/0 =P) در مرحله پس‌آزمون و پس از دو ماه پيگيري نشان داد. نتيجه‌گيري: از آنجا كه درمان دلبستگي محور، راهبردهاي كارامد و سودمندي را براي بهبود عملكرد رابطه مادر و كودك و درمان مشكلات اضطراب جدايي كودكان داراي مشكلات دلبستگي در اختيار مادران، والدين و مراكز رواندرماني كودكان قرار مي‌دهد؛ مي­توان آن را روش درماني مؤثري تلقي كرد.

Aim: Present study aim was to determine effectiveness of attachment-centered intervention on improving the relationship between mother-child and reducing the symptoms of separation anxiety in elementary school children. Method: Research method was quasi-experimental with a pretest-posttest design, a control group and a two-month follow-up process. The target sample included 20 mothers from a 73-member population of male students referred to Robat Karim Education Counseling Center in the academic year of 2016-2017. After screening, 20 of the mothers of the students were selected who had obtained higher scores from the Separation Anxiety Assessment Scale–Child (SAAS - C)’ Hahn, Hajilian, Eisen, Winder, & Pincus (2003) and lower scores from the Child-Parent Relationship Scale (CPRS)’ Pianta (1994) at the same time. They were randomly divided into the experimental and control groups. The experimental group received attachment-based intervention package’ Ganbari, Khodapanahi, Mazaheri & Gholamali Lavasani (2013) on a weekly basis in eight 90-minute sessions. The data were analyzed using the mixed variance analysis with repeated measurements. Results: The findings showed a significant difference between the performance of two experimental and control groups on the symptoms of separation anxiety (F= 18.86, P= 0.001) and parent/child relationship (F= 12.18, P= 0.003) at the post-test stage and after two months of follow-up. Conclusion: As the attachment-centered treatment provides effective and beneficial strategies for mothers, parents and children's psychiatric centers to improve the relationship between mother and child as well as treating separation anxiety problems in children with attachment problems, it can be considered as an effective treatment method.