رابطۀ ميان سرسختي روانشناختي، سبكهاي مقابله اي و تنظيم هيجاني با گرايش به اعتياد در دانش آموزان

The Relationship between Psychological Hardiness, Coping Styles, Emotion Regulation, and Tendency toward Addiction among Students

گرايش به مصرف مواد مخدر به منزلۀ عادتي نامقبول در تمام جوامع بشري، مردان و زنان بيشماري را از سنين نوجواني تا ميانسالي درگير كرده است. مطالعات انجام يافته در اين زمينه عوامل گوناگون فردي، اجتماعي و خانوادگي را در گرايش به مصرف مواد مخدر مؤثر مي­داند. بديهي است توجه بـه ابعاد روان­شناختي در زمينه گرايش به اعتياد تاثير مهمي در پيشگيري از وقــوع آن دارد. از اين رو پژوهش حاضر با هدف تعيين رابطه ميان سرسختي روانشناختي، سبكهاي مقابله اي و تنظيم هيجاني با گرايش به اعتياد در دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر لنگرود در سال تحصيلي 1395-1394 انجام گرفته است. روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بوده و جامعه آماري اين پژوهش برابر با 2040 نفر بوده است. نمونه پژوهش 200 نفر از دانش آموز مقطع متوسطه شهر لنگرود بودند كه با روش نمونه‌­گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شده و به پرسشنامه‌­هاي سرسختي روان­شناختي كوباسا(1970)، راهبردهاي مقابله اي بيلينگز و موس(1984)، تنظيم شناختي هيجان گارنفسكي و كرايج(2006) و مقياس آمادگي اعتياد زرگر(1385) پاسخ داده اند. داده‌­هاي حاصل با روش تحليل رگرسيون گام به گام و همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل شده اند(05/0 >p). نتايج نشان داد كه متغيرهاي سرسختي روانشناختي و تنظيم هيجاني و مؤلفه مهار جسماني از متغير راهبردهاي مقابله اي با گرايش به اعتياد، رابطه معنادار دارند و دو متغير سرسختي و تنظيم هيجان سازگارانه به ترتيب توانسته اند 32/2 و 4/2 درصد از گرايش به اعتياد را تبيين كنند.

This research was conducted to investigate the relationship between psychological hardiness, coping styles, emotion regulation, and tendency toward addiction among senior high school students in Langarud. The method of the study was descriptive and correlational and the statistical population of the study comprised 2040 high schoolers in academic year 2015-2016 from among them 200 students were selected via random cluster sampling method. The instruments included Psychological Hardiness Scale (Kobasa, 1970), Billings & Moos Coping Checklist (1984), Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (Garnefski & Kraaij, 2006), and Addiction Potential Scale (Zargar, 2006). The obtained data were analyzed by using step-wise regression and pearson correlation. The results showed that there was a significant relationship between psychological hardiness, emotion regulation, physical inhibition (a component of coping strategies), and tendency toward addiction. Furthermore, psychological hardiness and adaptive emotion regulation strategies accounted for 32.2% and 4.2% of the variance in tendency toward addiction, respectively.