اثربخشي رابطه درماني والد-كودك بر استرس والدگري مادران و پذيرش والديني كودكان دبستاني

Effects of Child-Parent Relationship Therapy on Maternal Parenting Stress and Parental Acceptance of Primary School Children

پژوهش حاضر، به منظور تعيين اثربخشي رابطه درماني والد-كودك بر كاهش استرس والدگري مادران و افزايش پذيرش والديني كودكان دبستاني شهر اهواز انجام شده است. جامعه اين پژوهش شامل همۀ مادران دانش­‌آموزان مقطع ابتدايي ناحيه 2 اهواز در سال 1395 بودند. نمونه پژوهش (30 نفر) به صورت تصادفي از ميان كساني انتخاب شدند كه به فراخوان پژوهشگر پاسخ داده بودند. در نهايت افراد به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش (n=15) و گواه (n=15) گمارده شدند. مادران در ده جلسۀ آموزش رابطه درماني والد-كودك بر اساس الگوي لندرث و براتون شركت كردند، در حالي كه اعضاي گروه گواه هيچ آموزشي دريافت نكردند. داد‌‌ه ­ها در سه مرحله پيش آزمون، پس‌ ­آزمون و پيگيري گردآوري شدند. براي گرد­آوري اطلاعات از فرم كوتاه شاخص استرس فرزند­پروري و پرسشنامه طرد و پذيرش والديني ويژه كودكان (فرم مادر) استفاده شده است. داده­‌ها به وسيله نرم ­افزار SPSS و به روش تحليل كووايانس تجزيه و تحليل شدند. يافته‌­ها نشان دادند كه مداخله رابطه درماني والد-كودك منجر به كاهش استرس والدگري مادران و افزايش پذيرش والدگري كودكان در گروه آزمايش نسبت به گروه گواه شده است. اين نتايج در سطح 0/05>p معنادار بودند. براي بررسي تداوم اثر مداخله رابطه درماني والد- كودك داده­‌هاي مرحله پيگيري با مرحله پيش­‌آزمون مورد مقايسه قرار گرفتند كه نتايج نشان داد اثر اين مداخله تا يك ماه پس از پايان جلسات رابطه درماني والد-كودك تداوم داشته است. اين نتايج نيز در سطح 0/05>p معنادار بودند. بنابراين مي­توان نتيجه گرفت كه برنامه رابطه درماني كودك-والد برنامه‌­اي اثربخش براي كاهش استرس والدگري و افزايش پذيرش والديني است.

The main focus of this study was on examining the effects of child-parent relationship therapy (CPRT) on maternal parenting stress and parental acceptance of primary school children. This quasi-experimental research had a pretest-posttest control group design with a follow-up assessment. The statistical population of the study consisted of all mothers having primary school going children in Ahvaz (District 2) in 2016. The sample comprised 30 mothers who were randomly selected from among those who had expressed their willingness to voluntarily take part in the study. The drawn sample was assigned to experimental (N=15) and control (N=15) groups by random. The instruments included Parenting Stress Index/Short Form (Abidin, 1999) and Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (mother form). The experimental group received 10 sessions of child-parent relationship therapy (CPRT) based on Landreth and Bratton model; however, no intervention was implemented for the control group. The results of MANCOVA in the posttest phase showed that child-parent relationship therapy (CPRT) significantly increased parental acceptance of children and reduced parenting stress in the experimental group (p<0.05). In addition, the intervention effects were sustained over the one-month follow-up period (p<0.05). Findings were indicative of the fact that child-parent relationship therapy was an effective method for reducing parenting stress and increasing parental acceptance of children.