فراتحليل نقش جنسيت و سن آزمودني‌ها بر اثربخشي مداخلات آموزشي و درماني اختلال‌هاي يادگيري

Meta-analysis of the role of gender and age of the subjects on the effectiveness of educational and therapeutic interventions in learning disorders

پژوهش حاضر با هدف تركيب نتايج پژوهش‌هاي مختلف و دستيابي به يك نتيجه‌ي كلي در خصوص اثربخشي مداخلات آموزشي و درماني بر اختلال‌هاي يادگيري و نيز تعيين نقش جنسيت و سن آزمودني‌ها در ميزان اثربخشي مداخلات آموزشي و درماني بر اختلالات يادگيري؛ با استفاده از روش فراتحليل به انجام رسيد. جامعه آماري پژوهش حاضر كليه‌ي مطالعات انجام‌شده و دسترس در خصوص اثربخشي مداخلات آموزشي، درماني و روان‌شناختي بر انواع اختلال‌هاي يادگيري(اعم از نارساخواني، نارسانويسي و اختلال رياضي) بود كه پس از اعمال ملاك‌هاي ورود و خروج در مجموع 128 پژوهش به عنوان نمونه انتخاب گرديد. از اين مطالعات تعداد 623 اندازه اثر استخراج گرديد و با استفاده از نرم افزار CMA2 مورد تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد ، اندازه اثر تركيبي اثربخشي مداخلات آموزشي و درماني بر اختلال‌هاي يادگيري در هر دو مدل ثابت و تصادفي معنادار ميباشد (001/0P≤) و بر اساس ملاك هاي تفسيري مقداري بزرگ ارزيابي گرديد. همچنين نتايج فرارگرسيون و آزمون تي مستقل نشان داد تاثير سن و جنسيت به عنوان متغيرهاي تعديل كننده معنادار نمي‌باشد (001/0P≥). بنابراين مي‌توان نتيجه‌گيري كرد مداخلات آموزشي ودرماني كه در مطالعات اوليه پژوهش حاضر به كار گرفته شده است از اثربخشي بسيار مناسبي برخوردار بوده‌اند و متغيرهاي جنسيت و سن آزمودني تاثيري بر ميزان اثربخشي مداخلات ندارد.

The purpose of this study was to combine the results of various researches and to reach a general conclusion on the effectiveness of educational and therapeutic interventions on learning disorders and determining the role of gender and age of the subjects on the effectiveness of educational and therapeutic interventions on learning disorders; the meta-analysis method was performed. The statistical population of the present study was all available studies on the effectiveness of educational, therapeutic and psychological interventions on types of learning disabilities (including dyslexia, dysgraphia, and math disorders). After applying the entry and exit criteria, 128 research were selected as sample. Of these studies, 623 effects size were extracted and analyzed by CMA2 software. The results showed that the combined effect size of educational and therapeutic interventions on learning disabilities was significant in both fixed and random models (P≤0.001) and, based on interpretative criteria, a large amount was evaluated. Also, the results of evaporation and independent t-test showed that the effect of age and gender as moderating variables was not significant (P≤0.001). Therefore, it can be concluded that educational and therapeutic interventions have very good efficacy and the variables of gender and age of the subject have no effect on the effectiveness of interventions.