ارزيابي سطح پايداري محله‌هاي مسكوني در نواحي پيرا- شهري (مطالعۀ موردي: شهر اردبيل)

Assessing the Sustainability of Residential Neighborhoods in Peri-urban Areas (Case Study: Ardabil City

امروزه معضلات ناپايداري از مهم‌ترين دغدغه‌هاي شهرها و به‌ويژه محله‌هاي شهري هستند. شهر اردبيل مانند بسياري از شهرهاي بزرگ كشور با مسائل متعددي ازجمله ناپايداري توسعه روبه‌روست و اين مسئله در برخي محله‌ها به بيشترين حد رسيده و به تشديد ناپايداري توسعه در آنها منجر شده است. هدف پژوهش حاضر، سنجش شاخص‌هاي پايداري محله‌اي شهر اردبيل است و در سنجش ميزان پايداري از 20 معيار و بيش از 50 زيرشاخص‌ استفاده شده است. پژوهش حاضر از‌نظر روش، توصيفي - تحليلي و از‌نظر هدف، كاربردي است و براي انجام آن، ابتدا مطالعه‌هاي اكتشافي به شكل كتابخانهاي - اسنادي انجام شدند. سپس بخش عمدۀ پژوهش، پيمايشي و از طريق تكميل پرسش‌نامه به شكل مصاحبه‌اي انجام شد. جامعۀ آماري پژوهش 5 محلۀ منتخب‌ از شهر با جمعيتي حدود 23700 نفر بود و با روش كوكران، 378 نمونه براي انجام پرسشگري استخراج شدند. از آزمون‌هاي t تك نمونه‌اي، T مستقل، واريانس يك‌طرفه، كروسكال واليس، رگرسيون چندگانه و الگوي تحليل مسير در پژوهش حاضر استفاده شد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند محله‌هاي هدف ازنظر معيارهاي پايداري در وضعيت ناپايداري قرار دارند و ويژگي‌هاي فردي در پايداري محله‌ها تأثير مي‌گذارند. معيارهاي اقتصادي و اجتماعي بيشترين تأثير و معيارهاي زيست‌محيطي كمترين تأثير را در پايداري محله نشان دادند. ازنظر رتبه‌بندي محله‌ها نيز با وجود ناپايداري بين محله‌هاي هدف، محلۀ نيار نسبت به ساير محله‌ها به‌ويژه محلۀ كلخوران داراي پايداري نسبتاً مناسبي است. از مهم‌ترين دلايل ناپايداري محله‌هاي يادشده كم‌توجهي مديران شهري به تأمين امكانات و خدمات براي اين محله‌هاست.

The problem of instability is the major concerns of cities and especially urban areas so that in today's urban society, in order to achieve a sustainable development of the city, the neighborhoods are the most fundamental elements of the city and the link between the city and the citizens. Therefore, the study of the stability of neighborhoods and the use of its results can be fruitful in sustainable development. In this regard, the purpose of this study is to measure the neighborhood sustainability criteria in Ardabil. The research method was descriptive-analytical and the statistical population was five peri-urban neighborhoods, which were villages before, and following the horizontal expansion of the city, they have been added to the city of Ardabil. Statistical population of 378 people were randomly selected by Cochran formula to determine the sample size of the study. In each neighborhood, according to their population, a questionnaire on the status of neighborhood stability was distributed and completed. In this study, one-sample T-test, independent T-test, one-way ANOVA, Kruskal-Wallis test, multiple regression, and path analysis model were used. The findings indicated that target areas were unstable in terms of sustainability criteria and the individual characteristics affect the stability of the neighborhoods. Also, economic and social criteria had the most impact on the stability of the neighborhoods, and the least of them was related to environmental criteria. Also, the most important reasons for the instability of these neighborhoods was the lack of attention of urban managers in providing neighborhood services.