ارزيابي پايداري زيست‌محيطي شهر اصفهان با تأكيد بر آلودگي هوا

Evaluation of the Environmental Sustainability of Isfahan with an Emphasis on Air Pollution

ارزيابي پايداري زيست‌محيطي، يكي از مهم‌ترين ابزارها در فرايند برنامه‌ريزي توسعة پايدار است و بنابراين توجه به آن در سياست‌گذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌ها براي دستيابي به يك برنامه‌ريزي مناسب همگام با متغيرهاي محيط طبيعي، امري اجتناب‌ناپذير است. يكي از مؤلفه‌هاي اصلي پايداري زيست‌محيطي، شاخص آلودگي هواست. شهر اصفهان با توجه به افزايش روزافزون جمعيت، مصرف انرژي و ايجاد آلودگي ناشي از سيستم حمل‌ونقل، افزايش تعداد وسايل نقليه و گسترش فعاليت‌هاي معدني و صنعتي در زمرة شهرهايي است كه مسائل زيست‌محيطي به‌ويژه آلودگي هوا در آن اهميتي دوچندان دارد؛ به همين دليل هدف از پژوهش حاضر، ارزيابي پايداري زيست‌محيطي شهر اصفهان با تأكيد بر آلودگي هواست. با توجه به داده‌ها، نوع پژوهش كاربردي است و داده‌ها به‌ روش كتابخانه‌اي گرد‌آوري شده‌اند. براي نمايش داده‌ها، نرم‌افزارهاي Excel و MATLAB به كار رفت. در اين پژوهش 5 شاخص اصلي آلودگي هوا طي سال‌هاي 1390-1386 بررسي شدند كه عبارت‌اند از: ميانگين گاز مونوكسيدكربن CO، ميانگين گاز دي‌اكسيد گوگرد SO2، ميانگين گاز ازت NO2، ميانگين گاز ازون O3 و ميانگين ذرات معلق زير 10 ميكرون. براي ارزيابي ميزان پايداري از مدل FPPSI استفاده شد. نتايج پژوهش حاكي است شرايط زيست‌محيطي شهر اصفهان از نظر آلودگي هوا در سال‌هاي 1390-1386 به سمت ناپايداري سوق پيدا كرده است؛ به گونه‌اي كه سال 1390 بيشترين ميزان آلودگي را دارد؛ همچنين ميزان گاز دي‌اكسيد گوگرد و منوكسيدكربن بيش از ساير آلاينده‌ها در ناپايداري زيست‌محيطي شهر اصفهان تأثير داشته است.

Assessment of environmental sustainability as an important tool in sustainable development planning process and therefore paying attention to it is inevitable in policies and programs to achieve a proper planning that is consistent with the natural environment variables. One of the main factors of environmental sustainability is air pollution. Due to the increasing population, energy consumption, pollution caused by transport systems, and the increasing number of vehicles, industrial, and mining activities, Isfahan has double importance in environmental issues, particularly air pollution. So, the aim of the present study is to evaluate the environmental sustainability of Isfahan with an emphasis on air pollution. According to the research data, the research type is applied research and data collection was the library one. To display and analyze the data, Excel and MATLAB software was used. In this study, five main indicators of air pollution including: the average of carbon monoxide, the average of sulfur dioxide, the average Nitrogen gas, the average of ozone, and the average of particulate matter under 10 microns were studied during the years 1386 to 1390. The FPPSI model was used to assess sustainability. The results indicate that the environmental condition in terms of air pollution in the years 1386 to 1390 has led to instability so that the year 1390 has the highest rate of pollution. Based on the results of the investigation, sulfur dioxide and carbon monoxide had an impact on environmental instability of Isfahan more than any other pollutants.