بررسي روابط قيمتي توليدكننده گان و مصرف كننده گان در بازار شير ايران

producers and consumers Price Relations Analysis in Iran Milk Market

اين مقاله روابط قيمتي بين سطوح توليد كننده و خرده فروشي در بازار شير ايران را بررسي مي كند. در اين مطالعه از مدل تصحيح خطاي برداري ماركف سوئيچينگ و داده‌هاي ماهانه قيمت شير از فروردين 1382 لغايت آذر 1394 استفاده شده است. الگوي فوق اجازه بررسي رابطه چند رژيمي بين قيمت توليدكننده و قيمت خرده فروشي را مي دهد. بر اساس آزمون عليت گرنجر يك رابطه علي يك طرفه از قيمت توليدكننده به قيمت خرده فروشي تاييد گرديد. لذا تغيير قيمت توليدكننده عاملي براي تغيير قيمت خرده فروشي شير محسوب مي شود. نتايج نشان مي دهد در حد فاصل سال 1382 تا سال 1385 و نيز از 1392 تا 1394 رابطه قيمت خرده فروشي و قيمت توليد شير در ايران از الگوي دوم و در حدفاصل 1386 تا 1391 از الگوي اول تبعيت نموده است. بنابر اين نوع رابطه بين دو سري قيمتي بسته به سياست دولت در آن دوره زماني متفاوت است. نتايج اصلي نشان مي دهد يك رابطه مثبت نامتقارن در بازار وجود دارد. در بلند مدت انتقال قيمت بصورت كامل انجام مي شود ولي در كوتاه مدت تعديل قيمت بين دو سطح بازار نامتقارن است. به عبارت ديگر خرده فروشان از هر شوكي كه شرايط عرضه و تقاضا را تحت تاثير قرار مي دهد منتفع مي شوند.

This study investigates the price relations between producer and consumer level in the Iran fluid milk market. We applied a Markov-switching vector error correction model on the monthly price data from March 2003 to December 2015 to allow for multiple regime shifts in the relationship between farm and retail prices. A model with two regimes with three lags has finally been chosen and estimated. According Granger Causality Test there is one side causality relation from producer’s price to consumer’s price. Results show that second model, points to data that relates to 2003 until 2006 and also, 2013 to 2015; whereas, those following first model, refer to 2007 till end of 2012. Thus the type of relationship between two series is different depend on policy actions that government adopts during the times. Main results show existence of a positive price asymmetry in the market. In the long run price transmission is perfect, while in the short run price adjustment between two market levels is asymmetric. On the other hand, retailers benefit from any shock that affects supply or demand conditions.