پهنه‌بندي توسعة كارست سطحي با استفاده از مدل آنتروپي مطالعة موردي: تودة كوهستاني پرآو ـ بيستون

Zonation of Surface Karst Development using Entropy Model (Case Study: Parâw - Bisetoon Mountain Masses

توده‌هاي كارستي از اهميت زيادي در تأمين آب سكونتگاه‌ها و زمين‌هاي كشاورزي در مناطق خشك و نيمه‌خشك برخوردارند. بخش عمدة ارتفاعات استان كرمانشاه از سازندهاي كربناتي تشكيل شده است كه تودة كوهستاني پرآو - بيستون در زون ساختماني زاگرس مرتفع (رورانده)، يكي از مهم‌ترين توده‌هاي كارستي است. اشكال كارستي دولين و اووالا و غارهاي كارستي در اين تودة كوهستاني به دليل وجود عوامل مؤثر در توسعة كارست همانند سازندهاي كربناته، شرايط تكتونيكي، اقليمي و ژئومورفولوژيكي مناسب تشكيل شده‌اند. هدف اين پژوهش، پهنه‌بندي توسعة كارست سطحي در تودة كوهستاني پرآو - بيستون با استفاده از مدل آنتروپي است. براي اين كار از هفت عامل زمين‌شناسي، طبقات ارتفاعي، شيب، جهت شيب، بارش، دما و فاصله از گسل به‌منزلة متغيرهاي مستقل و عامل فروچاله‌هاي منطقة مطالعاتي به‌منزلة متغير وابسته استفاده شده است. نتيجة پژوهش نشان‌دهندة آن است كه 39% منطقه در طبقات با توسعة كارست بسيار زياد و زياد قرار دارد و دقت‌سنجي مدل با استفاده از لاية فروچاله‌ها نشان‌دهندة وجود 98% از فروچاله‌هاي منطقه در اين دو محدوده است؛ همچنين وجود تعداد زيادي چشمة كارستي (سرآو) در اطراف اين تودة كوهستاني نيز نشان‌دهندة تحول كارست در اين منطقه است.

Karst masses have great importance in water supply of settlements and agricultural lands in arid and semi-dry areas. The most the mountains in Kermanshah province consist of carbonate formations, that Parâw - Bisetoon mountain masses in Zagros structural zone (thrust) are one of the most important karst masses. Karst landforms such as dolines, uvulas, and karst caves in this mountain mass are created due to affecting factors in the karst development such as the carbonate formations, tectonic, climatic and geomorphological conditions. The purpose of the present study is to zonate the development of surface karst in Parâw - Bisetoon mountain mass using Entropy model. This study used seven factors of geology, elevation, slope, aspect, rainfall, temperature and distance from the fault as independent variables and sinkholes factor as the dependent variable. The results of this study indicate that 39% of this area is categorized as the high and very high karst development. The accuracy of the model using the sinkholes layer indicates that 98% the sinkholes of region are in these two areas. Also there are a large number of karst springs (Saraw) around the mountain that shows the development of karst in the area.