تطبيق دو مفهوم «تعليم» و «تربيت» بر اساس آراء غزالي و عنصرالمعالي

تحليل تطبيقي دو مفهوم «تعليم» و «تربيت» بر اساس آراء ابوحامد محمد غزالي توسي و عنصرالمعالي، رويكردهاي خاصي را در شيوه‌ها و روش تعليم و تربيت نشان مي‌دهد. با اينكه موضوع فكر و روش خِردورزي غزالي، در ظاهر بر اساس مباني تعليمي و تربيتي انسان نيست، تأمل در متن نوشته‌هايش، وجود و ظهور چنين ‌پديدۀ تربيتي‌‌ تعليمي را نشان مي‌دهد؛ به‌گونه‌اي كه حجم بيشتر كتاب كيمياي سعادت را همين ‌مباحث تشكيل مي‌دهد. عنصرالمعالي به‌عنوان اميرزادۀ آل زيار، نيز چنين‌ رويكردي به مباني تربيتي انسان دارد. تلاش پژوهشگر عمدتاً متمركز بر يافته‌هاي دو متن كيمياي سعادت و قابوسنامه و تطبيق آن با ايده‌هاي مفاهيم تعليم و تربيت از ديدگاه جامعه‌شناسي بوده است. يافته‌هاي پژوهش حاضر كه به روش تحليلي‌‌توصيفي انجام يافته، نشان مي‌دهد كه كتاب‌هايي مانند كيمياي سعادت و قابوسنامه، بستر مناسبي براي طرح تفكرات و راهكارهاي جامعه‌شناسيِ تعليم و تربيت و بروز آن در جامعه است. متفكر دانشمندي همانند غزالي توسي و عنصرالمعالي سعي كرده‌اند تا با استفاده از ابزار «داستان»، «تمثيل» يا «حكايت»، به مباني شناخت نفس انسان، تربيت نفس و تربيت خِرَد و راهكارهاي پيشرفت و رشد انسان در قالب نظام تعليمي و تربيتي اشاره كنند.