كليدواژه :
آب زيرزميني , آزمون مؤلفه اصلي , آناليز خوشه اي , شاخص اشباع شدگي , هيدروژئوشيمي
چكيده فارسي :
دشت نوق با حدود 3600 كيلومتر مربع وسعت در جنوب شرق ايران و غرب استان كرمان واقع شده است. موقعيت جغرافيايي آن بين 30 درجه و 61 دقيقه تا 31 درجه و 23 دقيقه عرض شمالي و 55 درجه و 32 دقيقه تا 56 درجه و 03 دقيقه طول شرقي قرار دارد. هدف اين مطالعه، تعيين منشأ و ارزيابي نقش فرآيندهاي تأثيرگذار بر كيفيت شيميايي آب‌هاي زيرزميني بخش مياني دشت نوق واقع در غرب استان كرمان است. بدين منظور 22 نمونه آب زيرزميني از چاه‌هاي بهره‌برداري برداشت گرديد. نقشه‌هاي هم غلظت و تحليل‌هاي آماري ( آناليز مؤلفه اصلي و آناليز خوشه‌اي) روي اين نمونه‌ها انجام شد. سپس غلظت فلزات سنگين(Mo، Ni، Fe، Mn، Pb، و Ag)، يون‌هاي اصلي ( Na+، Ca2+، Mg2+، Cl-، SO42-و HCO3– ) به علاوه EC وpH در صحرا سنجش شد. غلظت فلزات سنگين همراه با ساير يون‌ها و بعضي عناصر ديگر به طريق ICP-MS تعيين شد. به منظور شناسايي فرآيندهاي تأثير گذارنده نقشه‌هاي هم غلظت ترسيم و تفسير گرديدند، شاخص‌هاي اشباع شدگي نمونه‌ها نسبت به هاليت، كلسيت، آراگونيت، دولوميت و ژيپس محاسبه و مورد ارزيابي قرار گرفتند و همچنين نمايه‌هاي كلروآلكان نمونه‌ها تعيين شدند. بر اساس موارد فوق مشخص گرديد كه فرآيندهاي تبخير آب، انحلال تبخيري‌ها، رسوب‌گذاري كلسيت و ژيپس، اكسيد شدن سولفيدها، واجذب بعضي از فلزات سنگين، اثر اشتراك يوني، هيدروليز سيليكات‌ها و تبادل يوني كمابيش در اين سفره آب زيرزميني صورت گرفته و بر كيفيت آب تأثير گذاشته‌اند.
چكيده لاتين :
The Nugh plain, with an area of some 3600 km2, is located in the southeast Iran (west of Kerman Province). Its geographical coordinates include 55°32´ - 56°03´eastern longitude and 30°61´ - 31°23´ northern latitude. The purpose of this study is to identify and assess the processes affecting the chemical characteristics of groundwater in the medial part of Nuq Plain situated in the west of Kerman province. For this purpose, 22 samples were taken from pumping wells and the concentrations of heavy metals along with ions and some other elements were determined by ICP –MS and other common methods. At the end, isoconcentration maps were prepared and the samples were analysed statistically (using CA and PCA methods). The concentration of heavy metals (Mo, Ag, Pb, Mn and Fe), Major ions(Na+, Ca2+ Mg2+, Cl-, SO42- and HCO3-) and also EC and pH were determined. In order to identify the affecting processes, isoconcentration maps were drawn and interpreted; statistical techniques of principal component analysis (PCA) and Cluster Analysis (CA) were employed; saturation indices of halite, calcite, aragonite, dolomite and gypsum were calculated and assessed and also choloroalkaline indices were determined. The above-mentioned parameters indicated that the processes affecting hydrogeochemical characteristics of the groundwater included evaporation and evaporite dissolution, calcite and gypsum precipitation, sulfide oxidation, desorption of heavy metals, common ion effect precipitation, silicate hydrolysis and ion exchange.
