ارزيابي رفتار هيدروديناميكي و توسعه‌يافتگي كارست در محدودة تاقديس گرين (مطالعة موردي: بلوك‌هاي الشتر و نورآباد)

Evaluating Hydrodynamic Behavior and Karst Development in the Gareen Anticline (Case Study: Alashtar and NourAbad Karstic Aquifers

ويژگي‌هاي هيدروديناميكي و هيدروشيميايي و تغييرات كمّي و كيفي چشمه‌ها نشان‌دهندة ميزان توسعه و تكامل كارست يك منطقه است. هدف اين پژوهش، شناخت رفتار هيدروديناميكي آبخوان‌هاي كارستي و بررسي ميزان توسعة كارست بلوك‌هاي الشتر و نورآباد با بهره‌گيري از تجزيه‌وتحليل ويژگي‌هاي فيزيكوشيميايي و منحني فرود هيدروگراف چشمه‌هاست. براي اين منظور در هر بلوك پنج چشمه انتخاب و پس از بررسي ويژگي‌هاي ژئومورفولوژي، اقليمي، هيدروديناميكي، هيدروشيميايي، فيزيوگرافي و چند مرحله پيمايش ميداني، ميزان توسعة كارست در آبخوان هر چشمه براساس روش ماليك و وجكتوا مشخص شد. با توجه به ارزيابي هيدروديناميكي، درجة توسعه‌يافتگي كارست در آبخوان چشمه‌هاي امير، چناره و هنام (بلوك الشتر) و چشمه‌هاي عبدالحسيني و نياز (بلوك نورآباد) بين 2/5 تا 3 است و سيستم غالب جريان افشان و زيررژيم‌هاي خطي دارند. درجة توسعة كارست در آبخوان چشمة زز و آهنگران (بلوك الشتر) به ترتيب 4 و 4/3 و سيستم جريان در آنها از نوع مجرايي - افشان است. آبخوان چشمه‌هاي گلم‌بحري، لاغري و تيمور (بلوك نورآباد) با درجة توسعة كارست 5/5 و سيستم جريان در آنها مجرايي است. براساس تحليل‌هاي هيدروشيميايي در بلوك الشتر افزايش يون منيزيم، زيادبودن آنيون‌ها و كاتيون‌ها، هدايت الكتريكي بسيار، سختي زياد آب و كم‌بودن Ca/Mg در مقايسه با بلوك نورآباد، نشان‌دهندة آبخوان‌هاي كارستي دولوميتي، غلبة درز و شكاف‌هاي كوچك، ارتباط زياد بين سنگ و آب ذخيره‌شده و جواني كارست در بلوك الشتر است. نتايج تحليل‌هاي هيدروديناميكي و هيدروشيميايي نشان مي‌دهد سيستم كارست در نورآباد نسبت به الشتر از توسعه و تكامل بيشتري برخوردار است.

Studying hydrodynamic and hydro-chemical properties of springs can be an indicative of the karst development in a karst media. The aim of this study is to determine the hydrodynamic behavior of karstic aquifers and karstification degree of the Alashtar and Nourabad regions by analyzing the physicochemical properties and falling limb of springs hydrographs analysis. To achieve goals of this research, 10 main draining springs were chosen. After the survey of geomorphological, climatic, hydrodynamic, hydro chemical, physiographic properties and several field study, by using Malic and Vojtkova method, the karstification degree was determined. According to the Hydrodynamic Study, Amir, Chenareh and Honam springs and Abdolhosseini and Niaz springs have 2.5-3 degree of karstification. Also the groundwater flow sub-regimes type is the combination of two or more subregimes with merely laminar flow characterized by different discharge. Zaz and Ahangaran springs have 4 and 4.3 degree of karstification, respectively, and discharge hydrogram is composed of a subregime with turbulent flow and a sub-regime with laminar flow. Golembahri, Laghari and Teymour springs have 5.5 degree of karstification and complex discharge regime, a combination of one subregime with turbulent flow and two sub-regimes with laminar groundwater flow. According to the hydrochemical analysis, increasing magnesium ions (Mg), higher cation and anion, increasing in Electrical conductivity (EC) and total hardness (TH) and also lowering the ca/Mg in the Alashtar unit, indicate the presence of dolomitic karstic aquifers, small joints, more contact between water and rock and finally less evolution of karst in Alashtar.