ارزيابي وضعيت آب هاي زيرزميني دشت مهران و عوامل تأثيرگذار بر كميت اين منابع

Evaluating the Groundwater Status of Mehran Plain and Factors Affecting the Quantity of these Resources

با افزايش روزافزون جمعيت، برداشت بي‌رويه از اين منابع بيشتر شده و اين ذخاير طبيعي با تهديد جدي مواجه شده‌اند. از اين‌رو هدف از اين مطالعه بررسي وضعيت آب­هاي زيرزميني و عوامل مؤثر بركميت منابع دشت مهران مي­باشد. بدين منظور از آمار 23 حلقه چاه پيزومتري واقع در آبخوان دشت مهران در طي سال­هاي آبي 1393-1373 استفاده شد و هيدروگراف آب زيرزميني براي دشت ترسيم گرديد. به‌منظور بررسي ارتباط بين كاربري اراضي و آب زيرزميني، تغييرات نقشه كاربري اراضي در طي سه دوره زماني 1368، 1381 و 1394 با استفاده از تصاوير ماهواره ­اي TM و +ETM ماهواره لندست در منطقه مهران تهيه گرديد. براي طبقه ­بندي تصاوير از روش طبقه­بندي نظارت‌شده و روش حداكثر احتمال استفاده شد. نتايج نشان داد كه در طول دوره به وسعت اراضي كشاورزي، مناطق مسكوني، مراتع خيلي فقير و اراضي باير افزوده‌شده و در مقابل از وسعت مراتع فقير كاسته شده است. نتايج نشان­دهنده افت تراز آب زيرزميني به ميزان 16/9 متر در طول دوره و ارتباط مستقيم افت تراز آب و افزايش مناطق مسكوني و اراضي كشاورزي است؛ بنابراين افزايش كاربري كشاورزي و به طبع آن افزايش چاه‌هاي بهره‌برداري، موجب برداشت بي­رويه و افت آب زيرزميني در اين دشت شده است. در ضمن عامل ديگر در كاهش تراز آب زيرزميني در آبخوان منطقه روند تغييرات بارش در منطقه است.

With increasing the population growth, the extraction of these resources has increased and these natural resoursees have faced with serious threat. Therefore, the aim of this study is investigating the groundwater status and effective factors on the quality of Mehran plain resources. For this purpose, data of 23 piezometric wells during the years 1337-1373 in Mehran plain aquifer were used and groundwater hydrograph for the plain was plotted. In order to investigating the relationship between land use and groundwater, land use map changes was prepared during three periods of 1994, 2004 and 2014 using satellite images of TM and ETM+ of Landsat satellite in Mehran region. Supervised Classification Method and Maximum Likelihood Method were used to images classification. The results showed that during this period, the size of agricultural land, residential areas, very poor pastures, and impoverished lands have been increased and in contrast, the size of poor pastures were reduced. The results showed that groundwater level decreased about 16.9 meters during this period as well as a direct relationship between ground water level decreasing and the expansion of residential areas and agricultural lands. The increase of agricultural land use and consequently the increasing of exploitation wells have led to overexploitation and falling of ground water level in this plain. In addition, another factor in reducing the groundwater level in the aquifer of the region is the trend of rainfall changes in the region.