نشانه شناسي الگوهاي نامگذاري كتاب هاي تاريخ در زبان فارسي

Semiotics Nomenclature Patterns History Books in Persian Language

يكي از راه­هاي شناخت موقعيت و جايگاه يك متن، و ارتباط با دنياي درون اثر، عنواني است كه پديد آورنده اثر برآن نهاده است و يا مخاطبان، اثر را با آن نام مي­ شناسند؛ از اين رو دلالت عنوان به متن و متن به عنوان، اغلب يك دلالت دو سويه است. هر چند، گاه به دليل وجود عوامل فرامتني در عناوين، اين دلالت دوسويه دچار خدشه مي­ گردد؛ از اين­ رو شناخت اصول و الگوي حاكم بر اين دلالت­ ها يكي از اهداف اين پژوهش است. اين مقاله به بررسي و تحليل نشانه شناسي و الگوهاي به كار ­رفته در نامگذاري كتاب­هاي تاريخي از جنبه­ هاي مختلف مي­ پردازد، با توجه به اين نكته كه در انتخاب يك عنوان، عواملي از قبيل موضوع، شرايط زمانيِ توليد متن و جنبه­ هاي زيبايي شناسي دخيل هستند. در اين مقاله با انتخاب حدود يكصد اثر تاريخي به نشانه شناسي و الگوهاي حاكم بر نامگذاري اين آثار در دوره هاي مختلف و عوامل موثر در اين نامگذاري ها مي ­پردازيم. اين پژوهش به عوامل درون­ متني اعم از ساختار و محتواي متن و همچنين به عوامل برون­ متني از قبيل شرايط اجتماعي و فرهنگي كه در انتخاب عناوين موثر بوده­ اند و الگوهاي رايج نامگذاري مي­پردازد. همچنين عناوين از ديدگاه زبانشناسي و شيوه­هاي بلاغي به كار رفته در آن­ها نيز مورد بررسي قرار مي­ گيرند تا تحولات نامگذاري در دوره­ هاي مختلف و الگوهاي حاكم بر هر دوره و بسامد هاي آن نشان داده ­­شود. و در پايان به آسيب شناسي و بيان اشكالات موجود در انتخاب عناوين اشاره شده است.

One of the ways of recognizing the status and position of a text and the relation with the inside world of a work is the title that a creator seals for the work and the audience recognizes it by the name; thus, implication of title to text and text to title is a bilateral implication. Since such a bilateral textual components in the titles, identifying the implication is tarnished due to the existence of meta dominant principles and patterns on the implications is one of the objectives of this research. This article analyzes the semiotics and patterns in nomenclature of historical prose and verse books from various aspects. Regarding the fact that selecting a title entails involvement of components such as topic, temporal situation of text production and the aesthetic aspects, we investigate the semiotics and dominant patterns in nomenclature of historical texts in various periods and the effective factors in this nomenclature by mean of selecting 100 historical books. This research deals with the important intratextual components such as structure and content of text, and also the intertextual cultural situations effective in titles’ selection, and the common patterns components such as socio of nomenclature. Furthermore, the titles are analyzed in terms of linguistics and rhetorics so that nomenclature changes in different periods, the dominant pattern in each period and their frequency are signified. Finally, the pathology and the problems in selection of titles are indicated.