كليدواژه :
SWAT , اعتبارسنجي , شبيه‌سازي , رسوب , واسنجي
چكيده فارسي :
فرسايش و رسوب يكي از مشكلات مهم در مديريت حوضه‌هاي آبخيز كشور مي‌باشد. به‌منظور اجراي برنامه‌هاي حفاظت، كنترل فرسايش خاك و كاهش رسوب لازم است كه حجم كل بار رسوبي و شدت فرسايش‌پذيري در يك حوضه آبخيز برآورد و مناطق حساس و عوامل مؤثر بر فرسايش حوضه شناسايي گردند. در اين تحقيق باهدف مدل‌سازي و تخمين ميزان فرسايش در حوضه سد قشلاق، از ابزار ارزيابي آب و خاك ( SWAT) و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS ) استفاده شد. بعد از تهيه و معرفي داده‌هاي هيدرولوژيك و نقشه‌هاي مورد نياز حوضه، مدل براي سال‌هاي 1987 الي 2007 اجرا شد. جهت واسنجي و اعتبارسنجي نتايج حاصله، از برنامه SWAT-CUP و الگوريتم SUFI2 استفاده و داده‌هاي دبي و رسوب مربوط به دو ايستگاه هيدرومتري چهلگزي و خليفه‌ترخان بكار گرفته شد. در مرحله واسنجي و اعتبارسنجي رواناب و رسوب، ضرايب R2، NS، p-factor و r-factor در خروجي دو رودخانه اصلي نتايج مناسبي ارائه دادند. بر اساس نتايج مدل SWAT از قابليت مناسب براي شناسايي مناطق بحراني برخوردار است. بر اساس نقشه شدت فرسايش به دست آمده، سطح حوضه به پنج كلاس فرسايشي با شدت خيلي زياد، زياد، متوسط، كم و خيلي كم تقسيم شد و به‌طوركلي نتايج نشان داد كه از 102 زير حوضه منطقه مورد مطالعه، 55 درصد از كل بار رسوب حوضه، تنها مربوط به پانزده زير حوضه حساس به فرسايش است. اين مناطق بحراني بيشتر در بخش‌هاي شمال و شمال شرق حوضه قرار دارند و داراي كاربري زراعت ديم ومرتعداري بر روي اراضي شيب‌دار مي-باشند.
چكيده لاتين :
Erosion and sediment are the one of the most important problem in the watershed management of Iran. I this manner to carry out the conservation programs, soil erosion control and sediment yield decreasing, estimating the total of the sediment volume, erosion intensity in watershed and determined the sensitive area is necessary. In this research in other to modeling an estimating the amount of erosion in the Gheshlagh dam basin, the Soil and Water Assessment Tool (SWAT) and Geographic Information System (GIS), was used. After preparing and present hydrological data and the required basin plans, model was ruined for 1987 to 2007 years. In order to calibrate and validate the results, SWAT-CUP programs and SUFI2 algorithms was used and sediment discharge data of Chehelgazi and Khalifetarkhan hydrometric stations was applied. In the calibration and validation of the runoff and sediment, R2, NS, p-factor and r-factor coefficients in outlet of two main rivers have good results. Based on the results SWAT model has the suitable potential to identify critical areas. Based on the intensity erosion map, the basin was divided to five classes of erosion with very high, high, medium, low and very low intensity and in general the results of this study showed that from of the 102 subbasins that have been consider, fifteen sub basin create the 55% of the total sediment yield in watershed. The most critical areas are in northern and northeastern of basin and have rangeland and dry farming on sloping lands.
