نظام بروكراتيك تصميم گيري در سياست انرژي روسيه

تشكيل اوپك و سپس بهره ­برداري از نفت به عنوان يك ابزار فشار توسط كشورهاي عرب براي مقابله با رژيم صهيونيستي در اوايل دهه 70ميلادي نمونه آشكاري از اهميت سياسي نفت بود. در عصر جنگ سرد اتحاد جماهير شوروي سعي داشت براي جلوگيري از كاهش صادرات نفت بعد سياسي اين منبع مهم انرژي را كم­رنگ كند. با سقوط شوروي و غلبه گفتمان ليبراليسم و غرب‌گرايي در دوره يلستين نفت ماهيت غيرسياسي خود را حفظ كرد با شروع رياست جمهوري پوتين به ويژه پس از ظهور جنگ سرد جديد پس از اشغال عراق توسط آمريكا در سال 2003، فدراسيون روسيه به تدريج به سمت تبديل ابزار اقتصادي نفت به يك ابزار سياسي و حتي امنيتي متمايل شد. سند " راهبرد انرژي فدراسيون روسيه 2020 " به صراحت اعلام مي­ دارد كه منابع انرژي بزرگترين ابزار هدايت سياست خارجي و داخلي روسيه است. اين مقاله براساس مواضع فوق حول اين پرسش اساسي شكل گرفته است كه علت اصلي بهره­ گيري فدراسيون روسيه از منابع انرژي (نفت و گاز) به عنوان يك ابزار سياسي براي پيشبرد اهداف سياست خارجي و امنيتي چيست؟ برمبناي چارچوب نظري تصميم‌ گيري بروكراتيك و در پاسخ به سؤال فوق اين فرضيه در مقاله مورد بررسي قرار گرفته است كه ملاحظات بروكراتيك داخلي از جمله توازن قدرت و كشمكش­ هاي درون حكومتي در دولت پوتين عامل اصلي پيوند زدن ابزار ماهيتا اقتصادي نفت به ملاحظات و اهداف سياست خارجي و امنيتي روسيه است. مناسبات داخلي قدرت به ويژه نقش مركزي شركت­هاي نفتي در تصميم ­سازي­ هاي دولت روسيه موجب بهره­ گيري از ابزار انرژي به عنوان يك سلاح سياسي و امنيتي شده است.