ارزيابي خصوصيات هيدروژئولوژيكي و توسعۀ پايدار آب زيرزميني آبخوان دشت مهاباد

The assessment of hydrogeological characteristics and sustainable development of groundwater of Mahabad Plain Aquifer

رشد جمعيت، افزايش تقاضا و محدود بودن منابع آب سطحي باعث مي‌گردد نياز به منابع آب‌هاي زيرزميني اهميت ويژه‌اي يابد. به منظور حفاظت از آبخوان‌ها و مديريت بهره‌برداري مطمئن و توسعه پايدار آب‌هاي زيرزميني مي‌بايست بيلان آب زيرزميني بصورت دوره‌اي تعيين و مورد ارزيابي قرار گيرد. مديريت بهينه منابع آب زيرزميني نيازمند شناخت و بررسي دقيق وضعيت هيدروژئولوژيكي آبخوان‌ها دارد. آبخوان دشت مهاباد در قسمت جنوبي درياچه اروميه واقع است كه به منظور مطالعات هيدروژئولوژيكي اين دشت، تعيين خصوصيات آبخوان، تعيين بيلان آبي، بررسي نوسانات و عمق سطح ايستابي آب-هاي زيرزميني، از پايش‌هاي سيستماتيك چاه‌هاي پيزومتري و چاه‌‌هاي اكتشافي حفاري‌شده و همچنين داده‌هاي اخذ شده از سازمان آب منطقه‌اي استان آذربايجان‌غربي استفاده شده است. در اين مطالعه به بررسي دقيقي از تأثير سازندهاي زمين-شناسي بر كميت و تأثير در تغذيه آب زيرزميني پرداخته شد كه همراه با مطالعات صحرايي منجر به شناسايي دو گسل مدفون در دشت گرديده است. نتايج حاصل از بيلان آبي نشانگر حالت تعادل آبخوان مي‌باشد كه بر اين اساس حجم آب مجاز قابل بهره‌برداري سالانه بدون ايجاد شرايط نامطلوب در حوضه آبخوان، معادل 30 ميليون مترمكعب در سال مي‌باشد. همچنين مناطق مناسب جهت حفاري چاه‌هاي بهره‌برداري از آب‌هاي زيرزميني و فاصله چاه‌ها از يكديگر در دشت تعيين گرديد.

Population growth, increasing demand and limited surface water resources, make groundwater resources particularly important. For protections of aquifers, management and sustainable development of groundwater resources, the groundwater balance should be determined periodically. Optimal groundwater resources management requires understanding and investigation of the aquifer hydrogeological condition. Mahabad plain aquifer located in the southern part of the Urmia Lake. The systematic monitoring of pizometer wells and drilling exploration as wells as data taken from Western Azerbaijan Province regional water authority are used to hydrogeological studies of the Plain, aquifer characterization, determination of water balance, evaluation of deep and fluctuation of groundwater table. In this study, careful consideration of the geological formations impact on the quantity of water resources, and the impact on groundwater recharge has been studied. Field studies has led to identification of two hidden faults in the plain. The results of water balance indicate the equilibrium state of the aquifer. According to this, the annual allowable exploitation of groundwater without causing adverse conditions in the groundwater basin, equivalent to 30 million cubic meters per year. As well as suitable areas for drilling exploitation wells and distance of wells from each other in the plain were determined.