شناسايي و رتبه بندي عوامل مؤثر بر احتمال بروز تقلب يا اعمال مجرمانه توسط حسابداران با استفاده از نظريه مثلث تقلب

Identify and rank the factors affecting the risk of fraud or criminal acts by accounting using the fraud triangle theory

هدف از پژوهش حاضر شناسايي و رتبه بندي عوامل مؤثر بر احتمال بروز تقلب يا اعمال مجرمانه توسط حسابداران با استفاده از نظريه مثلث تقلب مي باشد. روش تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ شيوه اجرا توصيفي- همبستگي مي باشد همچنين از نظر شيوه جمع آوري داده ها پيمايشي و از نظر زمان اجراي پژوهش مقطعي مي‌باشد. جهت جمع‌آوري داده‌ها از ابزار پرسشنامه در دوره زماني سال 1395-1394، استفاده گرديد. جامعه آماري پژوهش، شامل كليه حسابداران در سطح شهرستان يزد بوده و نمونه آماري با استفاده از جدول مورگان با حجم جامعه نامحدود 388 نفر تعيين گرديد. به منظور انجام تجزيه‌ وتحليل داده‌هاي پژوهش از روش هاي آماري تحليل عاملي تأييدي، تحليل عاملي تأييدي مرتبه دوم و مدل يابي معادلات ساختاري استفاده گرديد. همچنين براي رتبه بندي عوامل تقلب از آزمون فريدمن استفاده گرديده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه اجزاي سه گانه مثلث تقلب بر اقدام به تقلب يا اعمال مجرمانه توسط حسابداران تأثيرگذار است و در رتبه بندي عوامل نيز نتايج نشان داد مهمترين عامل بروز تقلب وجود موقعيت (فرصت) مي باشد.

The present study seeks to identify and rank the factors affecting fraud or fraudulent activities of accountants by using fraud triangle theory. This is an applied study using descriptive-correlation method to analyze the data. This is also a survey using cross-section method to collect the data. This study includes a two-year period covering 2015 and 2016. The population is composed of the accountants of Yazd city. To select the sample, an unlimited population is identified and finally the sample which is based on Morgan table includes 388 individuals. To achieve the intended sample, 430 questionnaires are distributed and 402 ones are returned back. The reliability of the questionnaire is determined by Chronbach’s alpha which is 0.869 and it confirms the reliability. To analyze the data, confirmatory factor analysis, second order confirmatory factor analysis and structured equation modelling are used. Friedman test is selected to determine the ranking of fraud factors. The findings reveal that the triple components of fraud triangle impact fraud and fraudulent activities of accountants. The results about factors’ ranking represent that the most significant factor of fraud is the presence of fraud opportunity.