ارزيابي اثرات اكوتوريسم بر منطقه رودبار قصران و لواسانات با استفاده از چارچوب DPSIR

Evaluation of Ecotourism Effects on Rudbar-e Qasran and Lavasanat Zone Using the DPSIR Framework

اكوتوريسم يا طبيعت گردي گرايشي از صنعت گردشگري است كه طي سالهاي اخير توجه بسياري از مسولين و مردم را به خود جلب كرده و يكي از اهرمهاي توسعه اقتصادي و اجتماعي بسياري از كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه بوده است. از آنجا كه فعاليت غير نظام مند اكوتوريسم مي تواند اثرات منفي بر محيط زيست داشته باشد، ارزيابي فعاليتهاي اكوتوريسمي با استفاده از چارچوب ها و روش هاي معتبر علمي من جمله DPSIRمي تواند در برنامه ريزي هاي مديران اين صنعت، موثر و مفيد واقع گردد. هدف اصلي اين پژوهش ارزيابي وضعيت اكوتوريسم در منطقه رودبار قصران و لواسانات با استفاده از چارچوب DPSIR مي باشد. هر كدام از پنج بخش اين مدل ارزيابي مورد بررسي و تحليل قرار گرفت و يافته ها در قالب جداولي ارائه گرديدند. طبق نتايج به دست آمده از طبقه بندي تصاوير سال هاي 2004 و 2016، فضاهاي ساخته شده از 3625 متر مربع به 8744 متر مربع افزايش يافته است. از جمله دلايل اين امر را افزايش جمعيت، نزديكي به پايتخت و سهولت در رفت و آمد در نتيجه گسترش خانه هاي دوم و افزايش ساخت و ساز اماكن مرتبط با خدمات گردشگران دانست. ارزيابي هاي صورت گرفته و نتايج بدست آمده از اين تحقيق مي‌تواند به عنوان يك ساختار پشتيبان تصميم براي مديران و برنامه ريزان در اين حوزه و اتخاذ استراتژي هاي مناسب جهت پياده سازي اكوتوريسم پايدار، مورد استفاده قرار گيرند.

Ecotourism is a part of the tourism industry that has attracted the attention of many officials and people in recent years and it is one of the levers of economic and social development of many developed and developing countries. Since the non-systematic activity of the ecotourism can negatively affect the environment, evaluating the ecotourism activities using valid scientific frameworks and methods, such as DPSIR, can be effective and useful in the managers’ planning of this industry. The main purpose of this research was to investigate the ecotourism status in Rudbar-e Qasran and Lavasanat Zone using the DPSIR framework. Each of the five sections of this evaluation model was analyzed and the findings were presented in the form of a table. According to the results from the classification of images in 2004 and 2016, the constructed spaces have increased from 3625 square meters to 8744 square meters. One of the reasons for this can be the increase in the population, proximity to the capital, the ease of commuting, the expansion of second homes, and increasing the construction of tourist-related service sites. The conducted evaluations and the obtained results of this research can be used as a decision support structure for managers and planners in this area to adopt appropriate strategies for implementing sustainable ecotourism.