روايي و پايايي پرسشنامه مبتني بر نظريه شناختي اجتماعي در زمينه رفتار فعاليت بدني دانش‌آموزان دختر نوجوان تهراني

Validity and reliability of the Social Cognitive Theory Questionnaire in Tehranian Adolescent Girl student’s Physical Activity behavior

زمينه و هدف: فعاليت ‌بدني منظم به عنوان يكي از اجزاي اصلي شيوه زندگي سالم، در نوجوانان دختر پايين است. نظريه شناختي اجتماعي (Social Cognitive Theory) يكي از موثرترين چارچوبهاي ادراكي در بررسي فعاليت بدني است. هدف اين مطالعه، ارزيابي روايي و پايايي پرسشنامه SCT محور در زمينه رفتار فعاليت بدني دانشآموزان دختر نوجوان تهراني بود. مواد و روش كار: يك مطالعه مقطعي با استفاده از تحليل عاملي تاييدي بر روي 400 دانش‌آموز دختر نوجوان در يكي از مناطق آموزش و پرورش تهران (1393) انجام گرفت كه از طريق نمونهگيري تصادفي چند مرحله اي انتخاب شدند. مقياس SCT از لحاظ روايي (محتوا، صوري و سازه) و پايايي (انسجام دروني و ثبات) مورد بررسي قرار گرفت. به منظور تعيين روايي سازه، تجزيه و تحليل آماري دادهها با استفاده از SPSS16 و LISREL8.8 صورت گرفت. يافته‌ها: نتايج شاخص روايي محتوا (1-0/94)، نسبت روايي محتوا (1-0/97) و امتياز تاثير (4/9-4/6) براي كل مقياس قابل قبول بودند. نتايج رويكرد تاييدي، از ساختار 6 عاملي SCT (خودكارآمدي، خودكارآمدي در غلبه بر موانع، حمايت دوستان، حمايت خانواده، خودتنظيمي و انتظار پيامد) حمايت كرد. شاخصهاي برازش نشان دادند كه الگوي اندازهگيري SCT برازش مناسبي با دادهها دارد. پايايي سازههاي مقياس طبق نتايج ضرايب آلفاي كرونباخ (0.78-0.85) و همبستگي درون ردهاي (0.73-0.9) قابل پذيرش بود. X2=2065/96, df=930, p<0/0001, GFI=0/84, RMSEA=0/04, RMR=0/02, AGFI=0/83, df 2 =2/22) نتيجه‌گيري: پرسشنامه SCT براي بررسي فعاليت بدني در دانشآموزان دختر نوجوان تهراني از روايي و پايايي برخوردار بود. اين مقياس ميتواند در مطالعه رفتار فعاليت بدني و طراحي مداخلات آموزشي در اين گروه هدف به‌ كار رود.

Background & objectives: Regular physical activity as one of the main components of healthy life style is low in adolescent girls. Social Cognitive Theory (SCT) is one of the most effective conceptual frameworks to assess physical activity behavior. This study aimed to assess the validity and reliability of the SCT questionnaire in adolescent female student’s Physical Activity behavior in Tehran. Material and Methods: The SCT questionnaire was assessed via content, face, construct validity, and reliability (stability and internal consistency). A crosssectional study with confirmatory factor analyses (CFA) was done to assess construct validity among 400 adolescent female students in one of the educational districts in Tehran (2013). The samples were chosen with multi-stage sampling. Statistical analyses were done by SPSS16 and LISREL8.8 software (the maximum likelihood (ML) estimation to using matrix covariance). Results: The results of CVI (0.94-1), CVR (0.97-1), and impact score (4.6-4.9) were acceptable for all scales. Six constructs of SCT (self-efficacy, self-efficacy to overcome impediments, self-regulation, outcome expectancy, friend and family support) were supported with the result of confirmatory approach. Fit indices showed that the measuring model of SCT had a suitable fit to data (X2=2065/96, df=930, p<0/0001, GFI=0/84, RMSEA=0/04, RMR=0/02, AGFI=0/83, df 2 =2/22) (P<0.05). The reliability of the scales was acceptable according to the result of Cronbach’s Alpha (0.78-0.85) and Intraclass correlation coefficient (0.73-0.9). Conclusion: SCT questionnaire was valid and reliable to assess the physical activity behavior in these adolescent female students. This scale can be used in exercise behavior study and designing educational program interventions in such group.