پديد آورندگان :
خوبدل، مهدي دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله (عج) – مركز تحقيقات بهداشت نظامي , شايقي، منصوره دانشگاه علوم پزشكي تهران – دانشكده بهداشت – گروه حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين , علمدار، خرم روز مركز بهداشت استان كهكيلويه و بويراحمد , پيازك، نوراير انستيتو تحقيقات پاستور , بذرافكن، سحر دانشگاه علوم پزشكي تهران – دانشكده بهداشت – گروه حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين
كليدواژه :
كك , حشرات حايز اهميت پزشكي , انگل هاي خارجي , كهگيلويه و بويراحمد
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: كك ها از مهمترين انگـل هاي خارجي بدن انسان و ساير حيوانات اهـلي هستند. اين حشرات علاوه بر گزش هاي دردناك، ناقل بسياري از بيماري ها نظير تيفوس آندميك، طاعـون و تولارمي به انسان مي باشند. با توجه به اينكه اطلاعـات كمي از فـون كك ها در محيط هاي روستايي و دامپروري ايران وجود دارد، مطالعـه حاضر در جهـت شناسايي گونه هاي كك ها در محيط هاي روستايي و دامداري هاي شهرستان بويراحمد طراحي شد.
روش كار: اين مطالعه به صورت توصيفي- مقطعي و به مدت 6 ماه از فروردين تا پايان شهريور سال 1386 در 30 روستا از اين شهرستان به انجام رسيد. براي جمع آوري كك ها از روشهاي رايج صيد از قبيل تله نوري، تله كاغذي و غيره استفاده شد. نمونه هاي جمع آوري شده در داخل الكل 70 درصد كنسرو شد و پس از شفاف سازي و آبگيري در آزمايشگاه با استفاده از كليدهاي تشخيص معتبر، مورد شناسايي قرار گرفت..
نتايج: در اين بررسي در مجموع تعداد 2435 كك (54 درصد نر و 46 درصد ماده) شامل 2 خانواده پوليسيده و سراتوفيليده 4 جنس و 7 گونه صيد گرديد. گونه هاي صيد شده شامل گزنوپسيلا باكستوني (24/7 درصد)، كتنوسفاليدس كانيس (21/4 درصد)، كتنوسفاليدس فليس (18/5 درصد)، گزنوپسيلا آستيا (14/5 درصد)، گزنوپسيلا نوتالي (7/6 درصد)، پولكس ايريتانس (7/2درصد) و نزوپسيلوس فاسياتوس (6/1 درصد) بودند. همچنين وفور به مكان براي اماكن انساني و اماكن دامي " ميانگين± خطاي معيار" به ترتيب 0/06±0/7 و 0/2±3/4 تعيين شد.
نتيجه گيري: در مجموع وفور و تنوع گونه هاي كك در اماكن انساني و بويژه اماكن حيواني مناطق روستايي شهرستان بويراحمد بالا است. با توجه به اهميت پزشكي اين حشرات، حضور و وفور آنها در مناطق روستايي مي بايست جدي تلقي شده و اقدامات كنترلي بعمل آيد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Fleas are the most important ectoparasites of humans and domestic animals. Their bites are painful, usually accompanied with itching; in addition, they transmit diseases such as plague, tularemia, and endemic typhus. The aim of this study was to identify species of fleas in the rural areas and animal farms in Boyerahmad
Materials and Methods: This study, conducted for 6 months, from April to September 2007, included 30 villages of the Boyerahmad District (30 ° 9'-31 ° 32 'N: 49 ° 57'- 50 ° 42'). To collect fleas, the common catch methods, such as fly paper, light trap, etc. were District, Kohgiloyeand-Boyerahmad Province, Iran. used. The samples collected were kept in 70%-ethanol, and then, after clarifying and dehydration, were identified in the laboratory using valid keys.
Results: A total of 2435 fleas (54% males and 46% females) belonging to two families (Placida and Ceratophylidae), 4 genera and 7 species were collected. The most common species was Xenopsylla buxtoni (24.7%), followed by the dog flea, Ctenocephalides canis (21.4%), the cat flea, Ctenocephalides felis (18.5%), Xenopsylla astia (14.5%), Xenopsylla nuttalli (7.6%), Pulex irritans (7.2%), and N. fasciatus (6.1%). The fleas abundance (mean ± SE) in human and animal habitats was found to be 0.7±0.06 and 3.4± 0.2, respectively.
Conclusion: On the whole, the flea species are quite diverse and abundant in the rural areas of Boyerahmad District in human and, particularly, animal habitats. This is a serious problem. Measures should be taken to control the fleas, particularly in rural areas.
