واكاوي علل كاهش سطح كشت پنبه مطالعه موردي: بخش مركزي شهرستان گنبد كاووس

Analysis of reasons for the decrease the area cotton cultivation Case: Central District of Gonbad-e Kavos County

اين تحقيق با هدف واكاوي دلايل كاهش سطح كشت پنبه در اراضي كشاورزي بخش مركزي شهرستان گنبد كاووس در استان گلستان انجام شد. تحقيق توصيفي و از نوع پيمايشي بود. جامعه آماري 15234 نفر كشاورز ساكن در دو دهستان فجر و سلطانعلي بخش مركزي شهرستان گنبد كاووس بودند كه 375 نفر از آنان به صورت تصادفي به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شدند. جمع‌‌آوري اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد. روايي محتوايي و ظاهري پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان ترويج و زراعت به دست آمد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش آلفاي كرونباخ تعيين شد و مقدار ضريب 0/83به دست آمد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 انجام شد. بر پايه‌ يافته‌هاي پژوهش مهم‌ترين علل كاهش سطح كشت پنبه كمي يا نبود كارگر ماهر براي برداشت سنتي پنبه، كمبود كارگر و دستمزد بالاي كارگر ماهر است. نتايج تحليل عاملي نشان داد عوامل تشكيل دهنده نبود تمايل كشاورزان به كشت پنبه به ترتيب اهميت در نه عامل اجتماعي-زراعي، نيروي كار، فني-زراعي، زيرساخت توليد و بازار، صرفه توليد، زراعي-حمايتي، مكانيزاسيون، نهادي-فني و كيفيت نهاده‌ها قرار مي‌گيرند و 61/47 درصد از واريانس كل عوامل تشكيل دهنده نبود تمايل به كشت پنبه را تبيين مي‌كنند. توجه به مكانيزه كردن كاشت، داشت و برداشت پنبه و توسعه برداشت ماشيني آن با هدف كاهش هزينه‌ها به ويژه هزينه كارگر با تاكيد بر تحقيقات كاربردي در زمينه ساخت ماشين آلات مناسب و ارزان كاشت، داشت و برداشت، از جمله پيشنهادهاي اين مطالعه بوده است.

This study aimed to analysis of reasons for the decrease the area cotton cultivation in Agricultural lands of Central District of Gonbad-e Kavos County in Golestan province. The research is descriptive and survey. The target populations in the study consisted all of 15234 farmers residing in two rural districts (Fajr and Soltanali) in central district of Gonbad-e Kavos County. Using random sampling 375 of them were selected as research sample. Data gathered through a questionnaire and its face validity was confirmed by experts of extension and agronomy. The reliability analysis was conducted with Cronbach’s alpha method and coefficient was 0.83. Data were analyzed using SPSSwin19 software. The results showed according to respondents, the most important causes of the decline in cotton cultivation were little or no skilled worker for traditional cotton picking, labor shortage and high wages of skilled workers. Factor analysis showed constituent factors of unwilling farmers to plant cotton respectively placed in nine factors such as social- agricultural, labour, technical- agricultural, production and market infrastructure, the profitability of production, agricultural- supportive, mechanization, institute- technical and inputs quality explain 61.47% of the total variance of unwilling to plant cotton. This study recommended paying attention to the mechanization of cotton planting, protecting and harvesting and develop its machine harvest aimed at reducing costs, especially labor costs with emphasis on applied research in the field of making proper and inexpensive machinery for planting, growing and harvesting.