عنوان مقاله :
شناسايي ويژگي هاي فرش‌بافي دوره تركمانان بر اساس نگاره‌هاي خاوران‌نامه ابن‌حسام
عنوان به زبان ديگر :
Identify of Turkaman Carpet-weaving Characteristics Based on Ibn Hessam's Khavaran-nameh
پديد آورندگان :
مراثي، محسن دانشگاه شاهد , احمدي پيام، رضوان دانشگاه سمنان - گروه فرش
كليدواژه :
قالي , طرح و نقش , خاوران‌نامه , تركمانان , نگارگري
چكيده فارسي :
پژوهش‌هاي تاريخي وابسته به اسناد هستند و آثار هنري در اين مطالعات مي‌توانند نقش اسناد را ايفا كنند. تاريخ فرش‌بافي در برخي از ادوار تاريخي مبهم است و بررسي مستندات، مكتوبات و تصاوير برجاي مانده از آنها مي‌تواند راهگشا باشد. خاوران‌نامه ابن‌حسام حاوي نگاره‌هايي است كه در برخي از آنها تصوير فرش موجود است. نوشتار پيش‌رو به اين پرسش پاسخ مي‌دهد: اطلاعاتي كه نگاره‌هاي خاوران‌نامه ابن‌حسام به عنوان سندي تاريخي درباره هنر فرش‌بافي تركمانان به نمايش مي‌گذارند شامل چه مواردي است؟ شناخت كيفيت و تنوع نقشه فرش‌ها و اهميت آنها در بازه زماني ياد شده، مهمترين هدف پژوهش است. به‌واسطه اهميت تاريخ نگاري فرش در حفظ هويت مهمترين هنر-صنعت ايراني، مطالعه حلقه‌هاي مفقود و ابهامات تاريخي فرش ايراني ضروري مي باشد و در راستاي اين ضرورت، پژوهش حاضر صورت پذيرفته است. نتايج نشان مي دهد كه خاوران‌نامه با حداقل فاصله زماني ميان سرايش و تصويرسازي در مطالعه تاريخ فرش تركمانان ايران حائز اهميت است. نقوش و جزئيات قالي‌هاي تصوير شده نسبت به نظاير پيشين خود از كيفيت پايين‌تر اما از قالب‌هاي متنوع‌تر برخوردارند. اين پژوهش به روش تاريخي انجام شده و در گردآوري اطلاعات از شيوه مشاهده در كنار منابع كتابخانه اي و اسناد بهره‌برداري شده است.
چكيده لاتين :
As valuable historical documents, works of art can dramatically contribute to historical research. History of carpet-weaving is vague in some periods and should be clarified by the help of the surviving documents and manuscripts. Ibn Hessam's Khavaran-nameh contains illustrations depicting carpets. The present paper seeks to analyze and extract information from the carpet illustrations in Khavaran-nameh. The focus is on the identity quality and diversity of designs over time. The significance of this study comes from the fact that historiography of carpet-weaving, as the most important Iranian art/craft, and resolving its historical ambiguities is central to an integrated national identity. The findings suggest that Khavaran-nameh is important in the study of Turkaman carpets because it was illustrated shortly after being composed. Although the details of its illustrations are not of high quality, they show a broader variety in comparison with other similar works.
