بررسي اثرات اجتماعي- فرهنگي توسعة گردشگري شهري ايلام

Investigating the Socio-Cultural Impacts of Developing Urban Tourism in Ilam City

گردشگري، پيش از آنكه يك صنعت و فعاليت اقتصادي باشد، پديده­اي فرهنگي است و نقش مهمي در ايجاد تغييرات فرهنگي ايفا مي‌كند. در اين تحقيق تلاش شده­است تا اثرات اجتماعي- فرهنگي گردشگري شهري ايلام از ديدگاه ساكنان و گردشگران ورودي به شهر ايلام مورد ارزيابي و تحليل قرار گيرد. جامعۀ آماري اين تحقيق، جامعۀ ميزبان و گردشگران ورودي به شهر ايلام است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران براي هر دو جامعه 700 نفر در نظر گرفته‌شد. اطلاعات به شيوۀ ميداني و با استفاده از پرسش‌نامه جمع­آوري گرديد. پرسش‌نامۀ مورد استفاده در اين پژوهش، محقّق­ساخته است كه روايي آن به­‌وسيلۀ استادان و متخصصان تأييد شده و پايايي آن با استفاده از آلفاي كرونباخ 0/873 محاسبه‌ شده‌است. تجزيه و تحليل داده­ها با استفاده از آزمون­هاي كاي‌اسكور، همبستگي اسپيرمن و تحليل عاملي تأييدي در نرم­افزار SPSS انجام ‌شد. نتايج نشان داد كه توسعۀ گردشگري شهر ايلام، در تغييرات اجتماعي و فرهنگي تأثير معناداري داشته و بين توسعۀ گردشگري و افزايش تغييرات فرهنگي و اجتماعي رابطۀ معناداري وجود دارد؛ همچنين، پنج عامل افزايش روابط اجتماعي و برقراري ارتباط مناسب در ميان شهروندان، شناخته شدن شهر در سطح منطقه، افزايش سرخوردگي و كاهش اعتماد به نفس ساكنان، تغيير الگوي صميميت بين ساكنان شهر و ازدحام و شلوغي به‌ عنوان اثرات اجتماعي- فرهنگي در شهر ايلام شناسايي شد.

More than an industry or economic activity, tourism is a cultural phenomenon which plays an important role in inducing cultural shifts. This paper aims to evaluate and analyze the socio-cultural impacts and effects of urban tourism in Ilam City from the residents’ point of views and the tourists visiting the city. The statistical population of the study included the host population and the tourists. Using Cochran’s formula, a sample size of 700 participants was determined for both populations. The required data were gathered using a field study method via questionnaires. The questionnaire utilized in the current study was developed by the researcher, and then its validity was confirmed by university professors in the field. The reliability was measured using Cronbach’s alpha coefficient, which was equal to 0.873. The obtained data were analyzed using chi-square, Spearman’s correlation and confirmatory factor analysis in SPSS software application. The results showed that the development and expansion of tourism in Ilam City will have a significant impact on social and cultural relations and there is a significant relationship between development of tourism and the increase in socio-cultural shifts. Consequently, five factors of the increasing the social relations and establishing good associations among citizens, introducing the city in the region, increased frustration and self-confidence reduction of residents, changing the friendship patterns among residents, crowdedness and higher population density were identified as the socio-cultural impacts in Ilam City.