كارايي الگوي اطلاعات، انگيزش و مهارت رفتاري در ارتقاء سبك زندگي سالم دانش آموزان دبيرستاني

Evaluation of Information-Motivation-Behavioral Skills Model in Predicting Health Promoting Lifestyle of High School Students

زمينه و هدف: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ غفلت از ارﺗﻘﺎي ﺳﻼﻣﺖ دانش آموزان بر آن ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ پيش‌بيني كننده‌هاي سبك زندگي ارتقادهنده‌ي سلامت آنان از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺴﻴﺮ ﺑـﺮ اﺳـﺎس الگوي اطلاعات، انگيزش و مهارت رفتاري بپردازيم. روش كار: يك مطالعه مقطعي از نوع توصيفي - تحليلي بر روي 400 نفر از دانش آموزان شهرستان انديمشك صورت گرفت. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران به دست آمد. روش نمونه‌گيري، طبقه‌بندي تصادفي شده بود. در اين مطالعه اطلاعات دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴـكي، اﻃﻼﻋــﺎت ﻣﺮﺑــﻮط ﺑــﻪ سازه‌هاي الگوي اطلاعات، انگيزش و مهارت رفتاري و ميزان پيروي دانش آموزان از سبك زندگي سالم در 4 حوزه‌ي تغذيه، فعاليت جسماني، كنترل استرس و مسئوليت‌پذيري جمع‌آوري شدند. ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻛﻞ سازه‌ها با استفاده از نرم‌افزارهاي آماري 23 SPSS ﻣـﻮرد تجزيه‌ و تحليل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. سپس رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺤﻠﻴـﻞ مسير توسط نرم‌افزار8/8 Lisrelسنجيده شد. ﻧﺘﺎﻳﺞ: الگوي اطلاعات، انگيزش و مهارت رفتاري توانست، 71% از واريانس رفتار پيروي از سبك زندگي دانش آموزان را تبيين نمايد. ميانگين نمره سبك زندگي ارتقادهنده‌ سلامت در اين مطالعه 60/41 به دست آمد. كليه‌ سازه‌هاي الگو ارﺗﺒﺎط معني‌داري ﺑﺎ سبك زندگي ﻧﻮﺟﻮانان داﺷﺘﻨﺪ. به‌طور كلي متغيرهاي مهارت رفتاري با 75%، انگيزش با 66% و دانش با 50% بيشترين نقش را بر روي سبك زندگي آنان داشتند. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اين الگو، ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ و پيش‌بيني ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ سبك زندگي سالم دانش آموزان داشت. براين اﺳﺎس، ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰان ﺳﻼﻣﺖ به‌كارگيري الگوي اطلاعات، انگيزش و مهارت رفتاري، به‌منظور ارﺗﻘﺎي سبك زندگي ﻧﻮﺟﻮانان در اﻳـﻦ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد مي‌شود.

Background and Aim: Considering the lack of attention to the health promotion of adolescents due to their perception of being healthy in most countries of the world, we aimed to evaluate the predictors of adolescent health promoting lifestyle through path analysis based on IMB model. Materials and Methods: This is a descriptive-analytic study on 400 high school students in Andimeshk city in two urban and rural areas. The sample size was obtained using the Cochran formula.They were selected by classified random sampling. In this study, demographic data, information about IMB model structures and student adherence to healthy lifestyle were collected in four areas nutrition, physical activity, stress control and responsibility. Correlation between total structures was analyzed using SPSS-23 software. Lisrel 8.5 software. Meanwhile, the relationships between variables were analyzed using Path analysis to fit and approve model fit model using LISREL8.8 software. Results: All structures of IMB model had a Significant relationship with adolescent healthy lifestyle. Self-efficacy structure had the most predictive power. In general, self-efficacy variables, 75%, motivation 66%, and 50% knowledge had a positive and significant effect on behavior. This model was able to explain 71% of the variance in adolescent lifestyle behavior. Also, in this model, the level of self-efficacy variance (behavioral skills), 52%,, and motivation variance was explained 57%. Motivation and knowledge indirectly influenced the lifestyle behavior (behavior) by 55% and 50%, respectively. Conclusion: The findings of this study showed that the IMB model has a good application for explaining and predicting the healthy lifestyle of adolescents. Accordingly, it is recommended that health planners apply the IMB model in order to promote adolescent lifestyle in this population.