تاثير برنامه آموزش نقش مادري بر شايستگي نقش مادري پس از زايمان در زنان نخست زا با بارداري بدون برنامه

Effect of a Maternal Role Training Program on Postpartum Maternal Role Competence in Nulliparous Women with Unplanned Pregnancy

سابقه و هدف: زنان نخست‌زاي با بارداري بدون برنامه، سطوح بالاي اضطراب را طي بارداري تجربه مي‌كنند. اضطراب مادر سبب به خطر افتادن تعامل مثبت مادر- نوزاد و دستيابي به نقش مادري مي‌شود لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير برنامه آموزش نقش مادري بر شايستگي نقش مادري پس از زايمان در زنان نخست زا با بارداري بدون برنامه انجام شده است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه كارآزمايي باليني روي 67 زن نخست زا با سن حاملگي 33 هفته مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر مشهد در سال 1394-1393 انجام شد. افراد به طورتصادفي در دو گروه مداخله وكنترل قرار داده شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسش‌نامه‌هاي مشخصات فردي، لوندون (London)، افسردگي، اضطراب، استرس (Dass21)، افسردگي پس از زايمان ادينبورگ، احساس والدين از شايستگي (PSOC)، پرسش نامه درك كلي مادر از خلق و خوي نوزادان بود. گروه مداخله برنامه آموزشي را به‌صورت گروه‌هاي 4 تا 7 نفره طي 4 جلسه در هفته‌هاي 34، 35 و 36 بارداري و آموزش انفرادي را بعد از زايمان و قبل از ترخيص از بيمارستان دريافت كردند و در گروه كنترل مراقبت معمول انجام شد. شايستگي نقش مادري قبل از مداخله و 4 هفته پس اززايمان در دو گروه سنجيده شد. يافته‌ها: ميانگين نمره شايستگي نقش مادري پس از مداخله آموزشي درگروه مداخله 4/598± 39/26 و درگروه كنترل 5/526± 35/91 بود و بين دوگروه اختلاف آماري معني‌داري وجود داشت (0/009= p). استنتاج: آموزش نقش مادري به زنان نخست زا با بارداري بدون برنامه درطول بارداري و دوره پس از زايمان منجر به افزايش شايستگي نقش مادري مي‌شود.

Background and purpose: Nulliparous women with unplanned pregnancy experience high levels of anxiety during pregnancy. Maternal anxiety endangers the mother-infant interaction and maternal role attainment. Current study aimed at determining the effect of a maternal role training program on postpartum maternal role competence in nulliparous women with unplanned pregnancy. Materials and methods: This clinical trial was conducted in 67 nulliparous women at 33 gestational age attending the Health centers in Mashhad, 2014-2015. They were randomly divided into intervention and control groups. Data was collected using a demographic questionnaire, London Measure of Unplanned Pregnancy (LMUP), Depression Anxiety Stress Scales (DASS-21), Edinburgh Postnatal Depression Scale, Parenting Sense of Competence Scale, and General Impressions on Infant Temperament Questionnaire. The intervention group undergone training programs in groups of 4-7 during 4 sessions at gestational weeks 34, 35, and 36 and before discharge, while the control group received usual care. Maternal role competence was evaluated before the intervention and four weeks after delivery. Results: The mean scores for maternal role competence after the intervention were 39.26 ±4.598 and 35.91±5.526 in intervention group and control group, respectively, indicating a significant difference between the two groups ( P= 0.009). Conclusion: Training the nulliparous women about maternal role during pregnancy and postpartum period could increase the maternal role competence in those with unplanned pregnancy.