اندازه گيري باقيمانده سم ديازينون در ماهي سفيد، كپور و كفال مناطق صيادي حاشيه مركزي درياي خزر

Diazinon Residues in Rutilus Frisii Kutum, Cyprinus Carpio, and Leaping Mullet in Central Coast of the Caspian Sea

سابقه و هدف: آفت‌كش‌ها در كشاورزي به ‌منظور افزايش توليد محصول مورد استفاده قرار مي‌گيرند. آفت‌كش‌هاي ارگانوفسفره به علت تاثير بر طيف وسيعي از آفات و هم‌چنين ارزان ‌قيمت بودن آن‌ها، بيش‌تر از ساير آفت‌كش‌ها مورد استفاده قرار مي‌‌گيرند. مصرف ماهي حاوي تركيبات آفت‌كش يك خطر بزرگ براي سلامتي محسوب مي‌گردد. لذا در اين مطالعه ميزان سم ارگانوفسفره ديازينون در سه نوع ماهي پر مصرف درياي خزر مورد ارزيابي قرار گرفت. مواد و روش‌ها: 27 نمونه از سه گونه ماهي (سفيد، كفال و كپور) از سه ايستگاه صيادي (فرح آباد، ميانكاله و بابلسر) جمع‌آوري شدند. عمليات استخراج و خالص‌سازي سم ديازينون انجام و سپس با استفاده از دستگاه گاز كروماتوگرافي جرمي (GC-Mass) مورد سنجش كمي قرارگرفته و سپس ميانگين هر سم در سه نوع ماهي در هر منطقه محاسبه و توسط روش آناليز واريانس‌‌ها مورد ارزيابي آماري قرارگرفت و 0/05< p به‌عنوان معني‌دار در نظر گرفته‌ شد. يافته‌ها: ديازينون در تمام نمونه ها يافت شد. بالاترين ميزان سم ديازينون در ماهي كفال صيد شده از ايستگاه فرح‌آباد و بابلسر به ترتيب با ميانگين 48/03±55/25 و 52/5±55/17 مشخص‌گرديد و باتوجه به p حاصل از آزمون آناليز واريانس‌ها (0/33= p)، در هيچ ‌يك از مناطق، بين ميانگين غلظت سم در سه نوع ماهي تفاوت آماري معني‌داري وجود نداشت. استنتاج: مطالعه حاضر بيان مي‌كند كه سم ديازينون در تمامي نمونه‌‌هاي مورد بررسي (با بيش‌ترين ميزان 7//115 ميكروگرم بر كيلوگرم) يافت شد ولي از آن‌جاكه ميانگين غلظت سم در سه گونه ماهي از مقدار مجاز استاندارد سازمان جهاني بهداشت (mg/kg 0/01) كم‌تر بود، نمونه‌ها از شرايط قابل ‌قبولي براي مصارف انساني برخوردار مي‌‌باشند.

Background and purpose: Pesticides are used in agriculture to increase crop production. Organophosphate pesticides are used more than other pesticides since they are inexpensive and more influential on a wide range of pests. Fish containing pesticides have significant human health consequences. In this study, three types of most consumed fish in the Caspian Sea were evaluated for Diazinon organophosphate levels. Materials and methods: Twenty seven samples of three species of fish (Rutilus frisii kutum, Cyprinus carpio, leaping mullet) were randomly collected from three stations in central coast of Caspian Sea. The samples were digested and extracted and Diazinon residues were extracted. Diazinon concentrations were determined using a Gas chromatography (GC-MS) method. All results were statistically analyzed using One-way analysis of variance (ANOVA) and t-test. Then Tukey-post test was applied to compare the pesticide residues levels in the samples. Results: Diazinon was found detected in all samples. The leaping mullet samples collected from Babolsar and Khazarabad stations showed higher levels of Diazinon (55.25±48.03, 55.17±52.5 μg/kg, respectively) compared to others. ANOVA did not show any significant difference between all three types of fish in concentration of diazinon (P=0.33). Conclusion: In this study, Diazinon was found at a high level in all samples (115.78 μ μg/kg) in leaping mullet sample from Babolsar region. However, it was not more than acceptable level determined by WHO (0.01 mg/kg). Hence, the three investigated species fish are considered to be safe for human consumption.