اثر اسانس باريجه و مسنا بر ناهنجاري هاي اسكلتي ناشي از سيكلوفسفاميد در جنين موش صحرايي

Effects of Galbanum Essential Oil and Mesna on Skeletal Teratogenicity Induced by Cyclophosphamide in Rat Fetuses

سابقه و هدف: اثرات تراتوژنيك سيكلوفسفاميد منجر به ناهنجاري‌هاي مادرزادي در انسان و حيوانات مي‌شود. گزارشاتي وجود دارد كه اثرات سيكلوفسفاميد به‌وسيله آنتي‌اكسيدان‌ها كاهش مي‌يابد. به نظر مي‌رسد كه باريجه اثر آنتي‌اكسيداني داشته باشد و در مطالعات متعدد اثرات آنتي‌اكسيداني باريجه به اثبات رسيده است. هم‌چنين مسنا (سديم 2 مركاپتو اتان سولفانات) براي كاهش عوارض جانبي سيكلوفسفاميد به ويژه التهاب خونريزي دهنده مثانه استفاده مي شود. هدف مطالعه حاضر بررسي اثرات باريجه و مسنا روي ناهنجاري‌هاي ناشي از سيكلوفسفاميد در جنين موش صحرايي بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه روي 33 سر موش صحرايي آبستن انجام شد. موش‌ها به 5 گروه تقسيم شدند و در روز سيزدهم آبستني به گروه اول (گروه كنترل) نرمال سالين هم حجم سيكلوفسفاميد و به گروه‌هاي ديگر به ترتيب سيكلوفسفاميد به تنهايي با دوز 15 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن، سيكلوفسفاميد همراه با مسنا با دوز 100 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن، سيكلوفسفاميد همراه با باريجه با دوز 200 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن و سيكلوفسفاميد همراه با مسنا و باريجه به روش داخل صفاقي تجويز شد. در روز بيستم آبستني، جنين‌ها از رحم خارج شدند و پس از تعيين طول و وزن جنين‌ها، مورد رنگ‌آميزي آليزارين قرمز آلسين آبي قرار گرفته و ناهنجاري‌ها به‌وسيله استريوميكروسكوپ مشخص گرديدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد، درصد ناهنجاري‌هاي شكاف كام، اگزنسفالي، ميكرومليا و امفالوسل در گروه دريافت‌كننده سيكلوفسفاميد به تنهايي به ترتيب 37/50، 62/50، 16/62 و 9/37 درصد بود كه درصد اين ناهنجاري‌ها در گروه دريافت كننده سيكلوفسفاميد به همراه مسنا با دوز 100 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به ترتيب 57/28، 57/28، 57/3 و 14/7 درصد و در گروه دريافت‌كننده سيكلوفسفاميد به همراه باريجه با دوز 200 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به ترتيب به 18/51، 14/81، 3/70 و صفر درصدبود. در حالي كه اين درصدها در گروه دريافت كننده سيكلوفسفاميد همراه مسنا و باريجه به 18/64، 11/86، 3/38 و صفر درصد بود. استنتاج: نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه باريجه به طور معني‌داري وقوع ناهنجاري‌هاي ناشي از سيكلوفسفاميد را كاهش مي‌دهد.

Background and purpose: Cyclophosphamide (CP) as a teratogen can lead to congenital abnormalities in animals and humans. Many reports have shown the influence of antioxidant drugs in reducing the adverse effects of CP. Galbanum has antioxidant effects and Mesna (Sodium 2- mercaptoethane sulfonate) is used for decreasing the side effects of CP, especially hemorrhagic cystitis. This study aimed at investigating the effects of galbanum and mesna on cyclophosphamide-induced teratogenicity in rat fetuses. Materials and methods: This study was performed in 33 pregnant rats that were divided into five groups. A control group received normal saline and test groups received CP (15 mg/kg), CP plus mesna (100 mg/kg), CP plus galbanum (200 mg/kg) and CP plus mesna (100 mg/kg) plus galbanum (200 mg/kg) intraperitoneally on the 13th day of gestation, respectively. Fetuses were extracted on 20th day of gestation. Then, the weight and length of fetuses were measured and staining was done using Alizarin red - Alcian blue method. The teratogenic effects were investigated by stereomicroscope. Results: The results showed that the incidence of cleft palate, exencephaly, micromelia, and omphalocele were 37.50%, 62.50%, 16.62%, and 9.37% in fetuses that received only CP which decreased to 28.57%, 28.57%, 3.57%, and 7.14% in the group that had received CP plus mesna (75 mg/kg) and to 18.51%, 14.81%, 3.7%, and 0% in the group which received CP plus galbanum (200 mg/kg), respectively. In treatment group that received CP plus mesna and galbanum the incidence of aforementioned abnormalities decreased to 18.64%, 11.86%, 3.38%, and 0%, respectively. Conclusion: In this study galbanum significantly decreased teratogenicity induced by CP.