شيوع ناامني غذايي در خانوارهاي روستايي شهرستان اراك و ارتباط برخي عوامل اقتصادي - اجتماعي و جمعيتي با آن در سال 93-1392

Relationship between the Prevalence of Food Insecurity and Some Socioeconomic and Demographic Factors in the Rural Households of Arak, 2014

سابقه و هدف: شيوع ناامني غذايي در نقاط مختلف جهان داراي الگوي متفاوتي است. شناخت شيوع ناامني غذايي و عوامل مختلف مرتبط با آن مي تواند در سياست گذاري ها و برنامه ريزي هاي مناسب در جهت كاهش يا كنترل ميزان شيوع آن موثر باشد. اين مطالعه با هدف بررسي شيوع ناامني غذايي و ارتباط برخي عوامل اقتصادي-اجتماعي و جمعيتي با آن در خانوارهاي روستايي شهرستان اراك انجام شد. مواد و روش ها: اين مطالعه مقطعي توصيفي- تحليلي روي 373 خانوار روستايي شهرستان اراك كه به روش تصادفي چند مرحله اي انتخاب شدند، انجام گرديد. ابزار جمع آوري داده ها پرسشنامه امنيت غذايي USDA و فرم اطلاعات دموگرافيك و دارايي هاي خانوار بود. براي تعيين وضعيت اقتصادي خانوارها از مدل تحليل مولفه هاي اصلي استفاده شد. كليه تجزيه و تحليل هاي آماري، با استفاده از نرم افزارهاي SPSS 20 و STATA نسخه 11 انجام گرفت. يافته ها: شيوع ناامني غذايي بدون گرسنگي، با گرسنگي متوسط و با گرسنگي شديد به ترتيب، 50/4%، 24/4% و 1/6% بود. متغيرهاي جنس سرپرست، سن سرپرست، تحصيلات والدين، تعداد فرزندان، درآمد و وضعيت اقتصادي خانوارها ارتباط معني داري با ناامني غذايي نشان داد (0/05>P ). با كنترل اثر ساير عوامل، فقط وضعيت اقتصادي خانوار به طور معني داري پيشگويي كننده وضعيت امنيت غذايي خانوار بود به طوري كه در خانوارهاي با وضعيت اقتصادي پايين در مقايسه با خانوارهاي با وضعيت اقتصادي بالا، نسبت شانس و فاصله اطمينان 95% ناامني غذايي برابر 3/68 (8/98 – 1/51) بود. نتيجه گيري: شيوع ناامني غذايي در مناطق مورد بررسي بالا بود و با در نظر گرفتن عوامل مرتبط، توجه ارگان ها و مسئولان زيربط جهت حمايت تغذيه اي در مناطق روستايي به ويژه گروه هاي آسيب پذير و محروم در مقايسه با مناطق شهري احساس مي شود.

Background and Objectives: Prevalence of food insecurity has a different pattern around the world. Recognizing the prevalence of food insecurity and its different related factors can be effective in reducing or controlling its spread via the appropriate policies and programs. The aim of this study was to determine the prevalence of food insecurity and some related socioeconomic (SES) and demographic factors in the rural households of Arak/Iran in 2014. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted on 373 rural households of Arak who were selected by multistage random sampling. Tools for data gathering were USDA food security scale and the form of demographic and family economic assets. To determine household economic status، the model of Principal Components Analysis (PCA) was used. Statistical analysis was conducted by SPSS20 and STATA11. Results: The prevalence of food insecurity without hunger، moderate hunger and extreme hunger was 50.4%، 24.4% and 1.6%، respectively. Sex and age of householder، parental education، number of children، income and household economic status were significantly associated with food insecurity (p<0.05). By controlling the effect of other factors، only household economic status was a significant predictor of food security status; so that in the households with low economic status (compared with the high economic status households)، the odds ratio and 95% confidence intervals of food insecurity was 3.68 (1.51-8.98). Conclusion: The prevalence of food insecurity was high in the investigated areas. Considering the relevant factors، preventive and controlling actions of food insecurity and improvement of the quantity and quality of household foods in rural areas، especially in underserved and vulnerable groups are needed.