بررسي ميزان فلزات سنگين سرب، كادميوم و نيكل در برنج ايراني و وارداتي مصرفي شهر تهران

Determination of Heavy Metals (Cd, Pb, Ni) in Iranian and Imported Rice Consumed in Tehran

سابقه و هدف: برنج از پرمصرف ترين غلات ايران به شمار مي آيد. با توجه به افزايش متوسط مصرف سرانه برنج در ايران، واردات اين محصول بيش از پيش افزايش يافته است. آلودگي برنج به فلزات سنگين و ورود آن به زنجيره غذايي مي تواند اثرات مخربي بر سلامت انسان به همراه داشته باشد؛ بنابراين تعيين ميزان فلزات سنگين در برنج وارداتي و ايراني و مقايسه با استانداردهاي ملي و بين المللي حائز اهميت مي باشد. هدف از اين پژوهش بررسي فلزات سنگين سرب، نيكل و كادميوم در برنج هاي وارداتي هندي، تايلندي و پاكستاني در قياس با برنج ايراني مي باشد. مواد و روش ها: نمونه هاي برنج (450 نمونه) شامل ده نشان تجاري هندي، پنج نشان تجاري ايراني (طارم، صدري، هاشمي)، سه و دو نشان تجاري تايلندي، پاكستاني و در سه ماه متوالي از سطح بازار شهر تهران جمع آوري شد. سنجش فلزات سنگين با استفاده از روش هضم مرطوب و دستگاه طيف سنجي جذب اتمي شعله بر مبناي روش استاندارد بين المللي AOAC صورت گرفت. يافته ها : ميانگين ميزان كادميوم در برنج هاي وارداتي بيش از حد مجاز استاندارد ملي بود و به طور معني داري بيش از برنج ايراني (mgkg-1 0/003±0/010) مي باشد (p<0/05).سرب در نمونه هاي برنج هندي (mg kg-1 0/237±1/279) بيش از ساير نمونه هاي برنج مورد مطالعه بود و بيش از حد مجاز استاندارد ملي و بين المللي تعيين گرديد (p<0/05). نمونه هاي برنج از نظر ميزان نيكل در حد استاندارد مي باشند. بين ميزان نيكل در نمونه هاي برنج مورد بررسي اختلاف معني داري مشاهده نشد (0/05 ≥P). مقادير مجاز دريافتي قابل تحمل در هفته (PTWI) براي هريك از فلزات سنگين تعيين شد و با حد مجاز اعلام شده به وسيلهFAO/ WHO مورد مقايسه قرار گرفت. نتيجه گيري: ميزان فلزات سنگين به ويژه سرب و كادميوم بيش از حد مجاز تعيين شده بود. بنابراين لازم است نظارت دقيق تري از سوي سيستم هاي نظارتي ذيصلاح بر واردات برنج صورت پذيرد.

Background and Objectives: Rice is the second most abundant cereal crops in Iran. In recent years، the volume of rice import to Iran is increasing considerably due to the increased average per capita consumption of this product in Iran. The entrance of heavy metals to food supply chain can cause a variety of health risks; therefore، evaluation of heavy metals in imported rice compared to Iranian rice is important considering national and international standards. The aim of this study was to determine the amount of heavy metals including lead، nickel and cadmium in imported Indian، Pakistani and Thai rice as well as Iranian rice. Materials & Methods: Ten Indian brands، five trade brands of Iranian rice and three and two trade brands of Thai and Pakistani rice samples (450 samples) were collected from local markets during three months from Tehran. Lead، cadmium and nickel were determined by wet digestion method using a Flame Atomic Absorption Spectrophotometer based on international standard method of AOAC. Results: The mean values of cadmium in imported rice were significantly higher than that obtained for Iranian rice (0.010±0.003 mg kg-1) (p<0.05). Lead content in Indian rice was the highest one (1.297±0.237 mg kg-1) and higher than national and International standard (p<0.05). The mean concentration of nickel was in the range of standard and there were no significant difference among imported rice and Iranian rice (p≥0.05). The Provisional Tolerable Weekly Intake (PTWI) for each heavy metal was compared with FAO/WHO standard. The results showed the level of PTWI of imported rice was higher especially for lead and cadmium. Conclusion: Therefore، food safety monitoring system for imported rice should be performed considerably.