بررسي ميزان شيردهي مادران و عوامل موثر بر آن در سه بيمارستان شهر تهران، سال 1387

Assessment of breastfeeding and related factors in three hospitals of Tehran, 2008

سابقه و هدف: شير مادر يكي از عوامل مهم در سلامت، ايمني، رشد ذهني و جسمي كودك مي باشد كه فوائد اجتماعي، اقتصادي و بهداشتي زيادي براي خانواده و اجتماع دارد. ولي با وجود اين مزايا و تاكيد بر 6 ماه تغذيه انحصاري با شير مادر و ادامه آن با تغذيه تكميلي حداقل تا پايان سال اول، اين ميزان در كشور ما بسيار پايين است. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان شيردهي مادران و عوامل موثر بر آن در مراكز بهداشتي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در سال 1387 و مقايسه آن با اطلاعات موجود در سال هاي 86-1370 انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه به روش توصيفي- مقطعي بر روي 300 مادر داراي كودك 12 الي 24 ماه انجام گرفت. ابتدا خصوصيات دموگرافيك مادر و كودك سوال شد، سپس عوامل موثر بر شيردهي شامل تحصيلات، شغل، روزهاي اشتغال، آموزش در طي دوران شيردهي و ساير عوامل سوال و سپس مدت شيردهي، نوع شير مصرفي، زمان شروع تغذيه تكميلي ثبت شد. دو عامل آگاهي و نگرش با استفاده از پرسشنامه هاي حاوي 10 سوال آگاهي و 16 سوال نگرش سنجيده شد و داده ها توسط برنامه آماري SPSS استخراج شد. يافته ها: متوسط سن مادران 4/6±28/9 سال بود كه حدود 41/7 درصد آنها ديپلم داشتند، 19/7 درصد نمونه ها شاغل بودند كه فقط 22 درصد در محل كار خود مكاني براي شيردهي داشتند. ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر تا 4 ماهگي 75/7 درصد و تا 6 ماهگي 27/4 درصد بود. زمان شروع تغذيه تكميلي در 63/3 درصد نمونه ها در 6 ماهگي و در 31/1 درصد نمونه ها قبل از 6 ماهگي و 685 درصد بعد از 6 ماهگي بود. فقط 29/7 درصد آگاهي خوب داشتند، در صورتي كه 95/7 درصد نگرش خوبي نسبت به شيردهي داشتند. در بين عوامل موثر تحصيلات مادر ارتباط معكوس با مدت تغذيه انحصاري داشت و امكان شيردهي در محل كار موجب افزايش مدت تغذيه انحصاري به ميزان 1 ماه شده بود. نتيجه گيري: علي رغم تلاش وزارت بهداشت در جهت افزايش طول مدت تغذيه انحصاري با شير مادر، تا 6 ماهگي كماكان از هدف جامعه سالم در سال 2010 كه اين ميزان را 50 درصد اعلام كرده اند، تفاوت چشمگيري وجود دارد.

Background and Objective: Breastfeeding is one of the important factors in infant’s health، safety and body and mental development that have many social، economical and health benefits for family and society. In spite of these advantages of breastfeeding and recommendations to exclusive breastfeeding up to 6 months and continuation of it at least until 1 year with supplementary food، but still in our country the rate of breastfeeding is low. Current study accomplished with the purpose of determination the rate of breastfeeding and related factors، which affect it in Shahid Beheshti University of Medical Sciences’ health centers and compare the results with available information from 1370-1386. Materials and Methods: In this cross sectional study 300 women with children aged 12 to 24 months were randomly selected and interviewed. Information regarding participants’ demographics and related factors on breastfeeding consists of level of education of parents، parents’ occupation، number of working days، training about breastfeeding and other factors were collected. Then knowledge and attitude of mothers regarding breastfeeding were assessed by using a questionnaire consists of 10 questions about knowledge and 16 question about attitude. Data was analyzed by SPSS software. Results: The average age of mothers was 28.9±4.6 years، about 41.7% of them has finished the high school and 19.7% of mothers has worked out of home and among them just 22% in workplace had a specific place for breastfeeding. The result showed that 75.7% of mothers were exclusive breast feeders up to 4 months and just 27.4% of them did it up to 6 months. In 63.3% of infants supplementary feeding was started in 6 month and in 31.1% of them it was started before 6 months. Among them just 29.7% of mothers had good levels of knowledge but 95.7% of them had good attitudes regarding breastfeeding. Among related factors that affect breastfeeding، level of mother’s education had relation with length of exclusive breastfeeding inversely. Existence of a specific place for breastfeeding in workplaces leaded to increasing length of exclusive breastfeeding for 1 month. Conclusion: In spite of the fact that health ministry tried to increase the length of exclusive breastfeeding، but still we are far from the aim of a health community in 2010 that announced it should be near 50%.