نقش ميانجي همدلي در رابطه بين كاركردهاي خانواده و قلدري در دانش‌آموزان

The mediating role of empathy in the relationship between family functioning and bullying in students

قلدري به‌عنوان برجسته‌ترين نوع خشنونت در مدارس به يك حالت عدم تعادل قدرت بين دو نفر تعريف مي‌شود كه در آن فرد قوي‌تر به كرات و به اشكال مختلف فيزيكي، كلامي يا روانشناختي باعث آزار و اذيت و صدمه در فرد ضعيف‌تر مي‌شود. هدف پژوهش حاضر تعيين نقش ميانجي همدلي در رابطه بين كاركردهاي خانواده و رفتارهاي مرتبط با قلدري بود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه‌ي دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه اول شهرستان بستان‌آباد در سال تحصيلي 98- 1397بود. 245 دانش‌آموز در اين پژوهش شركت كردند. شركت‌كنندگان ابزار سنجش عملكرد خانواده (FAD)، پرسشنامه قلدري/ قرباني (B/VQ) و مقياس همدلي هيجاني متعادل (BEES) را تكميل كردند. نتايج پژوهش نشان داد كاركرد ضعيف خانواده با همدلي رابطه منفي و معنادار و با رفتارهاي مرتبط با قلدري رابطه مثبت و معنادار دارد. نتايج همچنين مشخص ساخت همدلي با رفتارهاي مرتبط با قلدري رابطه منفي معناداري دارد. ضرايب تأثير نشان داد كاركرد ضعيف خانواده به‌صورت منفي و معنادار بر همدلي و به‌صورت مثبت و معنادار بر رفتارهاي مرتبط با قلدري تأثير دارد. ضريب تأثير مسير همدلي به رفتارهاي مرتبط با قلدري نيز معنادار بود. همچنين كاركرد ضعيف خانواده به‌صورت غيرمستقيم و از طريق ميانجي‌گري همدلي بر رفتارهاي مرتبط با قلدري تأثير مثبت و معنادار داشت. بنابر نتايج پژوهش كاركردهاي خانواده به‌صورت مستقيم و هم به‌صورت غيرمستقيم از طريق همدلي بر رفتارهاي مرتبط با قلدري تأثير دارد. يافته‌هاي به‌دست آمده از پژوهش حاضر مي‌تواند در جهت پيشگيري از رفتارهاي مرتبط با قلدري مورد استفاده روانشناسان و متخصصان امر قرار گيرد.

Bullying, as the most prominent type of violence in schools, is defined as a state of power imbalance between two individuals in which the stronger person hurts the weaker person through repeatedly physical, verbal or psychological causes. The present study aimed at identifying the role of family functioning in bullying behaviors by affective empathy. Statistical population of the study included all the first grade male high school students of Bostan Abad city in the academic year of 2018/2019. 245 student participants completed the Family Functioning Device (FAD), the Bullying/Victim Questionnaire (B/VQ) and the Balanced Emotional Empathy Scale (BEES). The results indicated that poor family functioning was correlated negatively with empathy and positively with bullying behaviors. The results also showed a negative correlation between empathy and bullying behaviors. Path coefficients indicated that weak family functioning had a negative effect on empathy. It also had a meaningfully positive effect on bullying behaviors. Moreover, the effect of empathy path coefficient on bullying behavior was meaningful. In other words, poor family functioning could directly affect bullying behaviors through the mediation of empathy. According to the results, family functioning affects bullying behaviors through empathy both directly and indirectly. The findings of the present study can be used by psychologists and professionals to prevent bullying-related behaviors.