تحليل مفهوم سلامت معنوي در آموزه هاي اسلامي

Concept Analysis of Spiritual Health Based on Islamic Teachings

زمينه و هدف: توجه اخير جامعه پرستاري به بعد چهارم سلامت يعني سلامت معنوي، منجر به گسترش روزافزون مطالعات در خصوص تبيين اين مفهوم و نحوه ارائه خدمات پرستاري در اين زمينه شده است. پرستاري در ايران، از نظر بعد شناختي در مورد مفهوم سلامت معنوي دچار كمبود و تاخير مي‌باشد. لذا هدف اين مطالعه تبيين مفهوم سلامت معنوي از نظر آموزه‌هاي اسلامي مي‌باشد. روش بررسي: مطالعه تحليل مفهوم حاضر با رويكرد 6 مرحله‌اي (2005) Event و Walker به انجام رسيده است. كليد واژه‌هاي مرتبط در متون اصيل اسلامي، فرهنگ‌هاي لغت فارسي، پايگاه‌هاي اطلاعاتي موجود با استفاده از روش تحقيق موضوعي در علوم ديني، بازيابي و انتخاب شدند. حاصل اين جستجوها، شامل 16 كتاب و 32 مطالعه علمي در رشته‌هاي مختلف و 2 پايان نامه در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد بود. براي تحليل داده‌ها از روش 7 مرحله‌اي تحليل داده‌هاي كيفي با استفاده از نرم افزار MAXQD7استفاده شد. يافته‌ها: مشخصات تعيين كننده سلامت معنوي شامل 4 طبقه خالق گرايي عاشقانه، عقلانيت ديني، وظيفه گرايي و آخرت نگري مي‌باشد. پيش آيندهاي سلامت معنوي سه طبقه درك نظام دو بعدي، درك كرامت روحاني، درك مختار بودن و پيامدهاي سلامت معنوي به صورت 5 طبقه "خليفه گري، طهارت دائمي فراگير، تعادل روحي- رواني و رفتاري، جاودانگي و معني گرايي دائم" مي‌باشد. نتيجه گيري كلي: سلامت معنوي بر اساس آموزه‌هاي اسلامي متفاوت از فرهنگ‌ها و مذاهب ديگر مي‌باشد. لذا ارائه دهندگان سلامتي بايد به اين مهم، براساس فرهنگ بومي توجه نمايند.

Background & Aims: Recent attentions in nursing discipline to fourth dimension of health, spiritual health, leading to increasing development study to explanation this concept. In Iranian nursing the definition of spiritual health is deficient and delayed. Thus, the aim of this study was to explain the concept of spiritual health based on Islamic view. Material & Methods: This concept analysis study was done based on Walker & Evant (2005) approach. Database and dictionaries related to Islamic literature were searched. Finally 16 books, 32 articles and 2 theses from various disciplines were retrieved. Qualitative data analysis method and MAXQD7 software were used for data analysis. Results: Defining attributes of spiritual health embrace 4 categories: romantic creator- orientation, Islamic rationality, task- orientation and latter word- orientation. The consequences of spiritual health were perception of human with two- dimension system, spiritual dignity and being autonomous. The antecedences of spiritual health were being successor, comprehensive permanent purity, sprito- psycho- behavioral balance, perpetuity and permanent. Conclusion: In Islamic perspective, spiritual health is different from other cultures. Therefore health care provider should pay more attention on meaning of spiritual health based on their culture.