مدل تركيبي مكان‌يابي بنادر خشك و تحليل پوششي داده‌ها در شبكه‌هاي حمل تركيبي كالا

Dry Port Location Problem in Multimodal Transportation Networks and Data Envelopment Analysis: An Integrated Approach

انتقال محموله‌ها از شبكه جاده‌اي به شبكه ريلي موجب كاهش مصرف سوخت، آلودگي هوا و تصادفات جاده‌اي مي‌گردد. احداث بنادر خشك سهم بسزايي در توسعه حمل‌ونقل تركيبي و استفاده از مزاياي هر دو سيستم ريلي و جاده‌اي دارد. در اين پژوهش مدل جديدي از مكان‌يابي هاب در تركيب با روش تحليل پوششي داده‌ها براي شبكه‌هاي حمل‌ونقل تركيبي كالاهاي كانتينري (ريلي-جاده‌اي) از نقطه نظر سيستم ريلي ارائه شده است. شاخص‌هاي درنظر گرفته شده در روش تحليل پوششي داده­ها بر اساس خروجي‌هاي مدل مكان‌يابي هاب همچون مجموع هزينه كل سفرهاي شبكه، حجم مسيرهاي ريلي، كانتينر كيلومتر ريلي و طول مسيرهاي ريلي تعيين گرديده‌اند. مدل پيشنهادي بر روي شبكه حمل كانتينري كالا در ايران پياده گرديد. 40 سناريو مختلف بر اساس تعداد بنادرخشك (2 تا 5) و درصد تخفيف مسيرهاي ريلي (0% تا 90%) براي مكان‌يابي بنادرخشك در ايران بررسي گرديد. پياده‌سازي مدل تحليل پوششي داده‌ها بر نتايج سناريوهاي مكان‌يابي نشان داد، سناريوهاي احداث دو بندرخشك و اعمال 0%، 10% و 30% تخفيف در مسيرهاي ريلي، سناريوهاي كارا در شبكه ايران مي‌باشند. مقايسه كيفي امكانات موجود در بنادرخشك پيشنهادي در اين سه سناريو برتر، نشان داد احداث دو بندرخشك در شهرستانهاي سيرجان و تهران و اعمال تخفيف 10 درصد در تعرفه مسيرهاي ريلي مطلوب‌ترين سناريو مي‌باشد. در اين سناريو كانتينر كيلومتر ريلي پيموده شده در شبكه ريلي برابر 716 ميليون TEU-KM و طول مسيرهاي ريلي استفاده شده برابر 3731 كيلومتر و متشكل از سه محور بندرعباس- سيرجان­، سيرجان- تهران و تهران- بندرماهشهر خواهد بود.

Transferring of containers from road to rail network leads to some advantages such as: reducing fuel consumption, air pollution and road accidents. Construction of Dry Ports has a significant role in the development of multimodal transportation and use rail and road system advantages. In this paper a new Hub Location problem (HLP) in combination with Data Envelopment Analysis (DEA) is presented from standpoint of rail system on a rail-road multimodal network. The indices that are considered in DEA, are provided from HLP outputs including rail routes ' volume, rail container kilometer and rail routes ' length. The proposed model was implemented on Iran container network and 40 different scenarios based on the number of dry ports (2 to 5) and percent discounts on rail routes (0% to 90%) were evaluated. The results showed constructing two dry ports with considering 0%, 10% and 30% discount on rail routes are as efficient scenarios. Comparison of proposed locations' facilities demonstrated constructing two dry ports in Tehran and Sirjan and applying 10% percent discounts on rail routes is the optimal scenario. In this scenario the rail routes ' volume, rail container kilometer and rail routes ' length were equal to 780 thousands TEU, 716 million TEU-KM and 3731 KM respectively.