نيازسنجي آموزشي كارشناسان تغذيه جامعه شاغل در نظام بهداشتي ايران 1391

Educational needs assessment of public health nutritionists working in the Iranian health system in 2012

سابقه و هدف: توانمندي هاي تخصصي كارشناسان تغذيه نظام بهداشتي براي دستيابي به اهداف چشم انداز توسعه و مواجهه با مسايل تغذيه اي جاري كشور ضروري است. هدف اين پژوهش، بررسي نيازهاي آموزشي كارشناسان تغذيه جامعه شاغل در نظام بهداشتي ايران بود. مواد و روشها: اين پژوهش در دو بخش مطالعه كيفي (تكنيك دلفي) و كمي از بهمن 1389 تا اسفند 1391 انجام شد. در دور اول دلفي، 55 نفر از افراد مطلع در زمينه تغذيه براي شركت در مطالعه دعوت شدند. پرسشنامه با 65 سوال بسته در قالب 9 حيطه بر اساس بررسي متون و شرح وظايف كارشناسان تغذيه طراحي و براي شركت كنندگان ارسال شد. بر اساس نتايج دور اول، پرسشنامه دور دوم دلفي با 77 سوال، طراحي و مجدد ارسال شد. با استفاده از نتايج مطالعه دلفي، پرسشنامه بخش دوم مطالعه، شامل 42 سوال بسته تنظيم و توسط 70 كارشناس تغذيه شاغل در معاونت هاي بهداشتي دانشگاه هاي علوم پزشكي سراسر كشور تكميل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS-18 پردازش و توصيف شدند. يافته ها: در بخش اول افراد مطلع ، داشتن مهارت در حيطه هاي استفاده از تكنولوژي (91%)، مباني علم تغذيه (88%) و ارتباطات و هواخواهي (درصد 85%) را براي كارشناسان تغذيه ضروري دانستند. كارشناسان تغذيه شاغل در نظام بهداشتي، بيشترين مهارت را در حيطه هاي مباني علم تغذيه (95%)، استفاده از تكنولوژي (93%) و رهبري و مديريت (90%) را ضروري دانستند. منبع كسب مهارت ها در حيطه هاي مورد بررسي به ترتيب آموزش هاي ضمن خدمت (29/07%)، تجربه (28/33%) و تحصيل (11/80%) بود. از ديد كارشناسان تغذيه، بيشترين نياز آموزشي (بيش از 70%)، مربوط به حيطه هاي ارتباطات و هواخواهي، ارزيابي و تحليل، ارزشيابي، جنبه هاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي بود. نتيجه گيري: در كنار طراحي و اجراي برنامه هاي آموزشي براي ارتقاي ظرفيت كارشناسان تغذيه در نظام بهداشتي، تغيير نگرش افراد مطلع در مورد قابليت هاي مورد نياز كارشناسان تغذيه و بازنگري برنامه آموزشي مقطع كارشناسي علوم تغذيه با تاكيد بر مهارت آموزي در حوزه هاي مشخص ضرورت دارد.

Background and Objective: Empowering public health nutritionists is necessary to achieving millennium development goals and meet the country''s nutritional issues. This study assessed the educational needs of public health nutritionists working in the health system in Iran. Materials and Methods: This study implemented two qualitative and quantitative phases from January 2010 to March 2012. Fifty-five informants in nutrition were invited to participate in the qualitative (Delphi technique) study. For the first round، a 65-item closed questionnaire in 9 competency areas and 3 open questions were designed by reviewing existing literature and the job description for Iranian public health nutritionists. The results of the first round were used to develop a second round questionnaire with 77 items that was sent to the previous participants. In the quantitative phase of the study، a needs assessment questionnaire with 42 items was designed in accordance with the results of the Delphi study. The questionnaire was sent to the public health nutritionists working with the offices of the dean of health at medical universities (70 participants). Descriptive statistics were used to analyze the data in using SPSS-18. Results: The informants scored technology (91%)، nutrition science (88%)، and communication and advocacy (85%) as essential competency areas. The most cited educational needs for public health nutritionists were nutrition science (95%)، technology (93%)، and leadership and management (90%(. Sources of knowledge in competency areas included job training programs (29.07%)، experience (28.33%)، and formal education (11.80%). The viewpoints of the public health nutritionists indicated most educational needs (>70%) included advocacy and communication، assessment and analysis، evaluation and cultural، social and political aspects. Conclusions: It is recommended to promote capacity building and revise the educational curriculum of the university program for public health nutritionists to provide more emphasis on skills-based competency.