طراحي مدلي براي پيش‌بيني خوش‌حسابي مؤديان بزرگ مالياتي

مميزي مبتني بر ريسك[1] ، يك سيستم مدرن انتخاب ماليات‌دهندگان براي حسابرسي مالياتي است كه بر مبناي پارامترهاي عيني ريسك و نه مداخله مقامات مالياتي صورت مي‌گيرد. اين سيستم از مزاياي كاهش فساد و كاهش بار حسابرسي برخوردار بوده و فرآيند مميزي شركت‌هاي كوچك، متوسط و مؤديان بزرگ در سازمان امور مالياتي را بهبود مي‌بخشد. از اين ‌رو در پژوهش حاضر، با استفاده از اطلاعات و ارقام شركت‌هاي مختلف داراي پرونده در اداره كل امور مؤديان بزرگ مالياتي طي دوره 1393-1391 و استفاده از مدل‌هاي لجستيك و پروبيت، خوش‌حسابي مؤديان مالياتي مدل‌سازي شده است. نتايج حاصل از تخمين روابط رگرسيوني نشان مي‌دهند كه در ميان متغيرهاي مالي و حسابداري مختلف كه براي تجزيه‌وتحليل مالي و اقتصادي مؤديان مالياتي استفاده مي‌شوند، افزايش متغيرهاي بازده دارايي­ها، نسبت آني و سود ناخالص به‌طور معناداري باعث افزايش احتمال خوش‌حسابي مي‌شوند و افزايش نسبت بدهي به حقوق صاحبان سهام، حاشيه سود عملياتي و حاشيه سود خالص به‌طور معناداري باعث كاهش احتمال خوش‌حسابي مي‌شوند. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده، توصيه مي‌شود به‌منظور ارزيابي خوش‌حسابي مؤديان، توجه بيشتري به تغييرات بازدهي دارايي‌ها شود در اين صورت مؤديان مالياتي مي‌توانند با كاهش بدهي‌هاي خود نسبت به حقوق صاحبان سهام با احتمال بالاتري به‌عنوان خوش‌حساب شناسايي شوند.