منار فيروزآباد بردسكن

رشد هنر معماري در دورۀ سلجوقي از هند تا آسياي صغير مشهود است. معماري در اين دوران به اوج شكوفايي خود رسيد؛ به گونه اي كه خالقيت هاي هنري به ويژه در معماري مذهبي بسيار چشم گير است و همين امر موجب تحولي عظيم در اساس معماري شد. سلجوقيان براي هنر معماري توازن و تعادل به ارمغان آوردند. منار فيروزآباد بردسكن از آثار معماري بسيار زيبا و خالقۀ اين دوره به شمار مي آيد. منابع تاريخي از دالئل اهميت جغرافيايي اين منطقه سخن مي گويند؛ آنچه كه موجب شده بود حاكمان به آبادي آن نواحي بپردازند. اين مقاله بر آن است با روش توصيفي و تحليلي به بررسي ويژگي هاي معماري منار و خوانش كتيبه هاي آن بپردازد. منار فيروزآباد بردسكن يكي از مناره هاي اوليۀ دورۀ سلجوقي است كه توسط شرف الملك ابوسعد محمد بن منصور بن محمد خوارزمي، از مستوفيان ديواني اين دوره ساخته شده است. تزئينات اين منار الگويي براي نماآرايي مناره ها از غرب تا شرق ِ ايران آن زمان، از موصل و دقوق عراق گرفته تا نگار بافت و كرمان، به شمار مي آمده است. اين نوشته ضمن پژوهش در پيشينۀ تاريخي و متن كتيبه هاي منار فيروزآباد، برگ روشن ديگري از تاريخ معماري دورۀ سلجوقي را مي گشايد و بر بسياري از نظرات طرح شده دربارۀ تاريخ و قدمت اين منار خط بطالن مي كشد.