معماري دست كند منطقة جوين سمنان

جوين در حدود پنجاه كيلومتري شمال غربي شهر سمنان قرار دارد. اين منطقه، مجموعۀ زيستي قابل توجهي را در خود جاي داده است و نمونۀ بارزي از معماري بسيار كاربردي با حداقل هزينه را نمايان مي سازد، كه نشان دهندة قدرت مهندسي پيشينيان ماست. در منطقۀ جوين معماري دست كند بهُ نشان مي دهد. در اين منطقه با توجه به كوهستاني بودن منطقه، جهت شيب چند شكل گوناگون، بستر، و همچنين جنس خاك، نوعي از معماري دست كند مطبق شكل گرفته است. در مناطقي از روستا، معماري دست كند و معماري ساخته شده با يكديگر ادغام شده و معماري تركيبي را به وجودّ قرار دارد. برخي از اين آورده اند. بخش مسكوني روستا در شيب ناحيۀ شمال و شمال شرقي در خانه ها محصول تركيب معماري دست كند و معماري خشتي است. اما قابل توجه ترين بخش معماري دست كند روستا، قلعۀ َ جوين معروف به »قلعۀ گبري« يا »كافرقلعه« است. اين قلعه در شيب قسمت جنوب غربي دره و در پرتگاه صخره اي بلند، در دل كوه كنده شده است. فضاهاي داخلي اين اثر معماري كم نظير، در چند طبقه صورت بسته و به شكل پيچيده اي با يكديگر ارتباط دارند؛ تا آنجا كه دسترسي به طبقۀ همكف به سادگي امكانپذير نيست. اين پژوهش كوششي در جهت معرفي و مستندنگاري آثار دست كند روستاي جوين و پژوهشي در موضوع تاريخ معماري اين آثار است. در اين راستا با جمع آوري اطالعات به روش ميداني، تهيۀ نقشه هاي معماري و مطالعات كتابخانه اي، با رويكرد تحقيق توصيفي ـ تحليلي، سعي بر شناخت وِ معرفي ويژگي هاي كالبدي اين آثار ِ تاريخي غير منقول شده است. بي شك مي توان با مطالعات در اين زمينه، به ابعاد جديدي ازدانش بومي در اين روستا دست يافته و در جهت مديريت پايدار اين ثروت هاي فرهنگي گام هاي مؤثري برداشت.