عمارت بادگير كاخ گلستان در گذر تاريخ

تاريخ احداث اكثر بناهاي دوره قاجار به دليل ذكر آن در كتب مرجع آن زمان يا كتيبه ها مشخص است. ليكن تاريخ عمارت بادگير كاخ گلستان به علت تغييرات بي شمار كالبدي در پرده اي از ابهام قرار گرفته است. در اين پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاريخي ـ كه به روش اسناديّ بنا به زمان فتحعلي شاه و حتي قبل آن محرز مي گردد.(كتابخانه اي) و تحليلي صورت گرفته ـ تعل بناي مذكور ابتدا در اختيار محمدعلي ميرزا )دولتشاه( پسر بزرگ فتحعلي شاه قرار داشته و بعد به سيف الدوله ميرزا فرزند ظل السلطان عالي شاه پسر دهم فتحعلي شاه مي رسدكه تحت الحمايه دولت انگليس بوده است. اين كاخ به سبب كدورت بين دولت هاي ايران و انگليس در سال 1273ق (دردورۀ ناصري)و به علل سياسي از سيف الدوله ميرزا گرفته شده به ابنيۀ ارگ سلطنتي (كاخ گلستان)الحاق مي شود. برپايۀ مطالعات كتابخانه اي و ميداني و مقايسۀ تالار الماس و عمارت بادگير (بناهاي ضلع جنوبي كاخ گلستان) و همچنين بررسي عنصر اصلي اين عمارت يعني بادگيرها و راهروهاي ارتباطي شان با حوض خانه، فرضيه اي جديد شكل گرفت ناظر بر آنكه بادگيرها و اتاق هاي گوشواره، از منضمات بنا در دورۀ ناصري هستند و مابين سال هاي 1273 تا 1274ق توسط علي خان حاجب الدوله به عمارت الحاق شده اند و نام عمارت بادگير از آن زمان به اين بنا اطلاق شده است. عمارت مذكور به تناسب كاربري آن در دوره هاي بعد نيز دستخوش تغييراتي شده است كه در اين پژوهش بدان پرداخته شده است.