پديد آورندگان :
كياني، روح اله دانشگاه آزاد اسلامي واحد همدان - گروه محيط زيست , سبحان اردكاني، سهيل دانشگاه آزاد اسلامي واحد همدان - گروه محيط زيست , چراغي، مهرداد دانشگاه آزاد اسلامي واحد همدان - گروه محيط زيست
كليدواژه :
آب , تري‌هالومتان‌ها , كروماتوگرافي گازي , مواد سرطان زا
چكيده فارسي :
مقدمه: كلرزني يك روش رايج و موفق گندزدايي آب در سراسر جهان به‌ويژه كشورهاي در حال توسعه است. ولي اين فرآيند مي‌تواند باعث ايجاد تركيبات جانبي مخاطره‌آميز و بعضاً سرطان‌زا همچون تري‌هالومتان‌ها شود. لذا، اين مطالعه با هدف تعيين تركيبات تري‌هالومتان در تصفيه‌خانه آب عباس‌آباد شهر همدان در سال 1394 انجام شد.
روش كار: در اين مطالعه توصيفي-مقطعي پس از جمع‌آوري 81 نمونه آب از 3 ايستگاه منتخب به روش استاندارد و قرائت برخي پارامترهاي فيزيكي و شيميايي در محل، نسبت به انجام مراحل آماده‌سازي نمونه‌ها در آزمايشگاه و تعيين غلظت تركيبات تري‌هالومتان در آن‌ها توسط دستگاه كروماتوگرافي گازي اقدام شد. همچنين پردازش آماري داده‌ها نيز توسط نرم‌افزار SPSS انجام يافت.
يافته‌ها: كمينه ميانگين غلظت تركيبات برومو دي‌كلرومتان، بروموفرم، دي‌بروموكلرومتان و كلروفرم بر حسب ميكروگرم در ليتر به‌ترتيب برابر با 0/57 ± 1/47، 0/35 ± 1/47، 0/42 ± 1/47 و 0/07 ± 3/40 و براي همه تركيبات مربوط به ايستگاه 1 بود. از طرفي بيشينه ميانگين غلظت اين تركيبات نيز بر حسب ميكروگرم در ليتر به‌ترتيب برابر با 0/26 ± 1/90، 1/10± 2/36، براي 0/55 ± 1/53 و 0/1 ± 7/53 و براي همه تركيبات مربوط به ايستگاه 3 بود. همچنين ميانگين غلظت اين تركيبات از رهنمود سازمان‌هاي ملي استاندارد ايران و WHO كم‌تر بود.
نتيجه گيري: گرچه ميانگين غلظت تركيبات تري‌هالومتان در آب شرب تصفيه‌خانه عباس‌آباد بيش‌تر از حدمجاز نبود، اما با توجه به ورود فاضلاب رستوران‌ها و باغات در طول مسير به رودخانه عباس‌آباد، پيش‌كلرزني آب در حوضچه‌هاي استخر عباس‌آباد و از طرفي زمان ماند بالا و افزايش ريزش شاخ و برگ درختان به‌خصوص در فصل پاييز در سطح آب استخر، احتمال تشكيل تري‌هالومتان‌ها در آب افزايش مي‌يابد. از اين‌رو نسبت به پايش دوره‌اي تري‌هالومتان‌ها در خروجي تصفيه‌خانه توصيه مي‌شود.
چكيده لاتين :
Introduction: Chlorination is the most common and successful method for disinfection of drinking water, especially in developing countries. However, due to the probability of formation of disinfection by-products especially Trihalomethanes (THMs) that are known as hazardous and usually carcinogenic compounds, this study was conducted to assess the investigation of THMs in drinking water of Abbas Abad water treatment plant in 2015. Methods: In this study, 81 water samples were gathered during autumn season of 2015. Temperature, pH, Ec, turbidity, and residual chlorine were measured on site. After samples preparation in the laboratory, THMs concentrations were determined using gas chromatography. All statistical analyses were performed using the SPSS statistical package. Results: The results showed that the minimum and maximum mean concentrations (µg/l) for bromodichloromethane were 1.47 ± 0.57 and 1.90 ± 0.26, for bromoform were 1.47 ± 0.35 and 2.36 ± 1.10, for dibromochloromethane were 1.47 ± 0.42 and 1.53 ± 0.55, and for chloroform were 3.40 ± 0.70 and 7.53 ± 1.00, and all compounds were determined for stations 1 and 3, respectively. Also comparing the mean concentrations of assessed THMs with ISIRI and World Health Organization (WHO) Maximum Permissible Limits (MPL) showed significant differences (P > 0.05). Thus, the mean concentrations of all Trihalomethanes compounds were significantly lower than the maximum permissible limits. Conclusion: Although the mean concentrations of THMs were lower than MPL, yet due to discharge of restaurants and gardens’ wastewater into the Abbas Abad River, prechlorination process of water in Abbas Abad water treatment plant, high retention time and increasing loss of foliage into the water, especially in autumn season, the formation of Trihalomethanes compounds could increase. Therefore, periodic monitoring of THMs in drinking water distribution network is recommended
