بررسي و مطالعۀ مضامين نقوش كاشي كاري در حمام هاي تاريخي شهر اصفهان از آغاز دورۀ صفويه تا اواخر عصر قاجار

به سبب تمركز حمام هاي تاريخي شاخص عصر صفوي و قاجار در شهر اصفهان و تزيينات معماري منحصربه فرد در آنها، اين شهر بهترين كانون پژوهش دربارۀ تزيينات وابسته به معماري در حمام هاي تاريخي است. هدف اين پژوهش، مطالعۀ نقوش به كاررفته در كاشيكاري حمام هاي اصفهان، در محدودۀ زماني اوايل عصر صفوي تا پايان عصر قاجار، طبقه بندي مضامين و بيان برخي شاخصه هاي آنها در مقايسه با ساير حمام هاي ايران است. نتايج نشان مي دهد موضوعات كاشيكاري حمام ها شامل نقوش گياهي به ميزان فراوان، نقوش انساني و حيواني به ميزان متوسط و نقوش هندسي، كتيبه و مناظر معماري است. كاربرد مضامين متنوع بهويژه نقوش گياهي، رعايت اصول نگارگري اصفهان در كاشينگاري حمام ها، تداوم ويژگي هاي نقاشي صفوي در كاشي هاي قاجاري، استفادۀ محدود از نقوش جانوري، شناسايي نوآوري هايي نظير ترسيم منظرۀ شهر روي كاشي با ابعاد بزرگ، برخي از نتايج اين بررسي هستند. جهت تكميل نتايج، مطالعات تطبيقي كاشيكاري حمام هاي اصفهان با كاشيكاري وجود تفاوت هايي در نحوۀ ترسيم هفده حمام شاخص در ساير شهرها صورت گرفته است. احتماال نقوش، رنگ آميزي و مضامين پركاربرد، حاكي از وجود سبكي محلي در كاشيكاري حمام هاي اصفهان در مقايسه با ساير شهرها است. اين پژوهش با رويكرد توصيفي ـ تحليلي و شيوۀ ميداني و كتابخانه اي انجام گرفته است.