رويكردي جديد براي حفاظت از بناهاي تاريخي در مقابل عوامل بيولوژيك در ايران ؛ كاربرد سيستم طعمه گذاري در كنترل موريانه هاي زيرزميني (نمونه مطالعه شده: مسجد جامع فهرج)

موريانه هاى زيرزمينى يكى از مهمترين عوامل خسارق بناهاى تاريخى خشتى هستند. اين موجودات با فراهم بودن سه فاكتور مهم غنا و فضا و رطوبت، خسارت زيادى به بناهاى تاريخى وارد 0ىآورذد. مديريت كنترل خسارت موريانه ها در بنا تلفيقى از جندين روش است و سيستم طعمهكذ0ارى يكى از كارآمدترين روش5اى كنتول موريانه هاى زيرزمينى است. اين روش در يازد0ه اثر تاريخى ارزشمند بهجاىماذد5 از دور5هاى مختلف در يزد از قرون اولية اسلام تا قرن هشتم اجرا شده است. يكى از بناهايى كه به شدت مورد حملة موريانه هاى زيرزمينى قرار كرفته بود مسجد جامع فهرج است. نصب ايستكا5هاى زيرزمينى د0ر اين بنا در اواخر سال 1385 آغاز شد و در 0جموع 580 ايستكاه در 5 سايت اطراف اين بنا نصب شد0 تجزيه و تحليل دادهها يس از كنشت جهار سال نشان داد كه ميزان فعاليت موريانه ها در داخل ايستكا5هاى ردياب از 27 درصد در سال 1386 به 3 درصد در سال 1389 كاهش يافته است. اين امر بيانكر كاهش جشيركير و يايدار جمعيت موريانه هاى زيرزمينى در اين بنا است. هم جنين نتايج نشان مى5هد كه 0ىتوان سيستم طعماءكنارى را به عنوان روشى كارآمد در مديريت انبوه جمعيت موريانه هاى زيرزمينى به منظور حفافلت از بناهاى تاريخى مورد استفان.5 قرار داد.