عنوان مقاله :
بررسي ويژگي هاي معماري مقبره تيموري خسرويه، خراسان شمالي با تاكيد بر بازشناسي سير تحول كالبدي
پديد آورندگان :
غلامي، غلامحسين دانشگاه حكيم سبزواري - دانشكده معماري و شهرسازي
كليدواژه :
ويژگي هاي معماري , صندوقچه چوبي , تحول كالبدي , مقبره تيموري
چكيده فارسي :
اين مقاله به روش توصيفى — تحليلى و با كردآورى اطلاعات بر اساس مطالعات كتابخانه اى و بؤوهش هاى ميدانى به معرفى مقبرة تيمورى معروف به بابا و بى بى در روستاى خسرويه استان خراسان شمالى مى يردازد و ضمن معرفى صندوقجه هاى جوبى ارزشمند آن‘ شيوة مطالعات معمارى و توجه به ساختار و آرايه هاى بناهاى تاريخى را در بازشناسى تاريخ تحولات بنا تبيين مى كند. مقبرة خسرويه (بابا و بى بى) داراى دو فضاى كنبدخانه اى كو حث و بزرى و يكط ايوان در جلوى كنبدخانه كوجكة است. در هر كنبدخانه، صندوقجه اى جوبى مزين به اشكال هندسى، نقوش كل و بوته و كتيبه هايى به خط ثلث است. اين صندوقجه هاى ارزشمند يكى از مهم ترين اسنادى است كه تاريخ هاى متعددى بر روى ان حكط شده است كه بر اساس اين تاريخ ها و ويؤكى هاى ساختارى بنا مى توان به زمان ساخت و سير تحولات مقبره بى برد0. از نتايج اين يؤوهش مشخص مى شود0 كه مقبره د0ر دو مرحله ساخته شده است. با توجه به ساختار و شيوة اجراى يوشثى — كه تركيبى از تويزه هاى متعدل. را نمايش مى بهد و با توجه به نمونه هاى مشابه اين نوع يوشش در بناهاى خراسان بزري دوره تيمورى و هم جنين به استناد كتيبة صندوقجة كنبدخانه بزرى (مقبرة بابا)ء اين فضا و ايوان جنب آن در دورة تيمورى ساخته شده است و كنبدخانة كوجكط (مقبرة بى بى) بر خلاف تاريخ نكاشته شده بر صندوقجة جوبى آن كه نشانكر دورة صغويه است، با توجه به عمق ساخت و استقرار آن بر روى دامنة كوه و وشش كنبدى ساده، قبل از دورة تيمورى ساخته شده است. وشطش كنبدخانة بزركة و ايوان كنار آن به دليل ساخت بنا بر روى بستر دست ساز، بس از يكة قرن لجار آسيب جدى شده است و به تبع آن باعث آسيب هاى فراوان به صندوقجة جوبى موجول. در كنبدخانة بزرى مى شود. با توجه به مقايسة ساختار و جوب هاى به كاررفته در مرمت اين صندوقجه و مشابهت اًن با جوب هاى صندوقجة كنبدخانة كوجكط، مى توان نتيجه كرفت د0ر دورة صغويه، هم زمان با اتمام و نصب صندوقجة كنبدخانة كوجكط، كنبدخانة بزرى و صندوقجة آن مرمت اساسى شده است. تقويت تويزه هاى جنوب شرقى و جنوب غربى بنا، با جرزهاى قطورى كه ضخامتى بوابر تويزه هاى اصلى مقبره دارد، مويد اين مساله است.