بررسي فراواني مرگ‌ و‌ مير مادران باردار و عوامل مؤثر بر آن در طول دوره ده‌ساله (82 - 92) در شهر سبزوار

Prevalence and Risk Factors of Maternal Mortality in a 10-Year Period (2003-2013) in Sabzevar

اهداف با وقوع مرگ مادران باردار، بنيان خانواده و سلامت فرزندان در معرض خطر قرار مي گيرد. شناخت عوامل مؤثر بر اين شاخص مهم، ما را در اتخاذ راهكارهايي براي پيشگيري از بروز مرگ‌هاي مشابه و بهبود آن، ياري مي‌كند. هدف اين پژوهش، تعيين فراواني و عوامل مؤثر بر مرگ‌ومير مادران باردار در شهر سبزوار طي دوره ده‌ساله (1382-1392) بود. مواد و روش ها مطالعه حاضر يك مطالعه توصيفي‌تحليلي از نوع مقطعي بود و جامعه پژوهش آن شامل همه مادران بارداري بود كه از فروردين سال1382 تا پايان اسفند‌ماه سال 1392 در شهر سبزوار فوت كرده بودند. گردآوري اطلاعات از طريق مراجعه به كميته مرگ‌و‌مير مادري شهر سبزوار و همچنين مطالعه پرونده بيمارستاني آن‌ها و تكميل فرم اطلاعاتي مربوط به مرگ‌و مير مادران باردار انجام شد. سپس داده‌ها وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 11/5 شد و توسط روش‌هاي آمار توصيفي و كاي دو تجزيه‌و‌تحليل شد. سطح معناداري نيز 0.05 در نظر گرفته شد. يافته ها تعداد مرگ‌‌و‌مير در زنان مطالعه‌شده 20 مورد بود. بيشترين تعداد متوفيان مربوط به ساكنان شهر (70 درصد) بودند كه از نظر آماري نيز آزمون كاي دو نشان داد ميان علت مرگ و محل سكونت رابطه معناداري وجود دارد. (P=0/04) درصد افراد فاقد فرم ارجاع از مراكز بهداشتي بودند، 60 درصد افراد نيز به‌دنبال زايمان به روش سزارين فوت شده بودند. شايع‌ترين علت مرگ‌و‌مير در افراد مطالعه‌شده خون‌ريزي (30 درصد) و سابقه بيماري زمينه اي (30 درصد ) بود. نتيجه گيري عواملي نظير رعايت تنظيم خانواده و عدم بارداري در سنين خيلي زياد، آموزش به مادران درباره خطرات سزارين و مزيت زايمان طبيعي و افزايش سواد بهداشتي آنان، در كاهش مرگ‌و‌مير مادران باردار نقش بسزايي دارد.

Objectives The death of pregnant mothers endangers the health of children and the foundation of the family. Learning about the factors affecting this important issue helps to adopt strategies to prevent similar cases. The current study aimed at determining the prevalence and risk factors of maternal mortality in Sabzevar, Iran, over a period of 10 years (2003-2013). Methods The study population of the current cross sectional, descriptive survey included all pregnant mothers died in Sabzevar from April 2003 to March 2013. Data were collected by referring to the Sabzevar Committee of Maternal Mortality. The medical records were investigated and datasheets were completed for the subjects; then, the data were transferred to SPSS software version 5.11; data were analyzed using descriptive statistics and Chi-square test. The significance level was 0.05. Results The frequency of death in the current study was 20 . The Chi-square test showed statistically significant relationship between the cause of death and place of residence in the studied cases (P-value = 0.04). A total of 80% of the cases had no referral form or file in the health centers; also, 60% of the pregnant cases looking for the caesarean section had died. The most common causes of death in the cases were bleeding (30%) and the underlying diseases (30%). Conclusion Factors such as family planning, preventing higher ages pregnancy, educating mothers on the risks and benefits of vaginal delivery and caesarean, and increasing health literacy play important role in reducing the maternal mortality.