پديد آورندگان :
عليرضائي، پدرام دانشگاه علوم پزشكي همدان - مركز تحقيقات پسوريازيس , سبحان، محمد رضا دانشگاه علوم پزشكي همدان - مركز تحقيقات پسوريازيس , سعادتمند، علي دانشگاه علوم پزشكي همدان - مركز تحقيقات پسوريازيس
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: سندرم استيونس جانسون (Syndrome SJS: Stevens-Johnson) و نكروليز اپيدرمي سمي (TEN: Toxic Epidermal Necrolysis) از جمله واكنش‌هاي شديد و بالقوه تهديدكننده حيات مي‌باشند كه اگرچه بروز كمي دارند؛ اما به دليل احتمال ايجاد عوارض وخيم و مرگ و مير از اهميت فراواني برخوردار هستند. اين دو واكنش عمدتاً علت دارويي دارند؛ اگرچه در برخي از موارد به دليل عوامل عفوني رخ مي‌دهند. در اين ارتباط، مطالعه حاضر با هدف بررسي ويژگي‌هاي اپيدميولوژيك، اتيولوژيك و باليني بيماران مبتلا به SJS و TEN بستري‌شده در بيمارستان سيناي همدان طي يك بازه زماني 16 ساله انجام شد.
مواد و روش‌‌ها: در مطالعه توصيفي- مقطعي حاضر، بيماران بستري‌شده از ابتداي سال 1381 تا سال 1397 با تشخيص SJS و TEN از نظر سن، جنس، نوع داروي ايجادكننده بيماري، طول مدت بستري، نوع درمان و عوارض ايجادشده بررسي گرديدند.
يافته‌ها: در مطالعه حاضر در مجموع 47 بيمار مورد بررسي قرار گرفتند كه 21 نفر مرد و 26 نفر زن بودند. همچنين 34 بيمار مبتلا بهSJS ، چهار بيمار مبتلا به SJS-TEN Overlap و نه بيمار مبتلا به TEN تشخيص داده شدند. شايان ذكر است كه 45 نفر (95/7 درصد) به دليل مصرف دارو و دو نفر به دلايل غيردارويي بستري شده بود. شايع‌ترين گروه‌هاي دارويي ايجادكننده واكنش به‌ترتيب عبارت بودند از: آنتي‌ميكروبيال‌ها (36/1 درصد)، ضد تشنج‌ها (27/6 درصد) و (17درصد)(NSAID (Nonsteroidal Anti-inflammatory Drug . علاوه‌براين، يك مورد واكنش ناشي از آلوپورينول و يك مورد ناشي از واكسن هاري مشاهده شد و مابقي واكنش‌هاي غيردارويي و چند دارويي را شامل مي‌شدند. در اين مطالعه شايع‌ترين عوارض بيماري به‌ترتيب عبارت بودند از: عوارض عفوني (21/2 درصد)، آسيب‌هاي چشمي (19/1 درصد) و خونريزي گوارشي (2/1 درصد).
نتيجه‌گيري: شايع‌ترين داروهاي ايجادكنندهSJS و TEN، داروهاي آنتي‌ميكروبيال بودند. با توجه به احتمال ايجاد عوارض شديد از جمله آسيب‌هاي چشمي و خطر مرگ و مير لازم است پزشكان با علائم SJS و TEN آشنايي داشته باشند و آگاهي‌هاي لازم در جهت عدم استفاده خودسرانه از داروهاي ضد ميكروبي به عموم مردم ارائه گردد.
چكيده لاتين :
Background and Objective: Stevens-Johnson syndrome (SJS) and toxic epidermal necrolysis (TEN) are severe and potentially life-threatening reactions. In spite of the low prevalence of these conditions, they are of utmost significance due to their catastrophic complications and mortality. The SJS and TEN are mostly caused by a reaction to a drug; however, in some cases, they result from infections. The aim of this study was to investigate the epidemiologic, etiologic, and clinical characteristics of the patients admitted to Sina Hospital in Hamadan, Iran, due to SJS and TEN during a 16-year period.
Materials and Methods: This cross-sectional descriptive study was conducted on the patients with SJS and TEN admitted to Sina Hospital during the last 16 years (i.e., 2002-2018). The data analyzed in the present study included age, gender, causative drug, length of hospital stay, received treatment, and complications.
Results: A total of 47 patients, consisting of 21 males and 26 females, were investigated in this study. Out of the 47 patients, 34, 9, and 4 cases were diagnosed with SJS, TEN, and SJS/TEN overlap, respectively. Regarding the etiology of these conditions, 45 cases (95.7%) were drug-related, while the remaining 2 cases were caused by reasons other than drugs. The most common causative drugs were antimicrobials (36.1%), followed by antiepileptics (27.6%) and nonsteroidal anti-inflammatory drug (17 %). Furthermore, there one case caused by reaction to allopurinol, and another case resulted from reactions to rabies vaccine. The remaining cases were either non-drug related or multi-drug related. The most common complications were infections (21.2%), followed by ocular problems (19.1%) and gastrointestinal bleeding (2.1%).
Conclusion: As the findings indicated, antimicrobials were the most common causative drugs of SJS and TEN. The physicians should be aware of the clinical manifestations of SJS and TEN with regard to the severe complications of these conditions, including ocular damages, and their risk of mortality. Moreover, it is required to enhance public awareness regarding the avoidance of self-medication with antimicrobial drugs.
