حكم تكليفي توليد محصولات تراريخته از منظر فقه اماميه

The mandate of producing transgenic products from the perspective of Imamiyah jurisprudence

عليرغم توسعه روزافزون فناوري مهندسي ژنتيك و استفاده از فرآورده­ هاي آن (محصولات تراريخته) در سراسر جهان، در برخي نواحي از جمله ايران، توليد داخلي محصولات تراريخته همچنان با چالش روبرو است. با وجود تبيين جنبه­ هاي علمي مسئله از سوي كارشناسان و صدور فتاواي متقن از سوي فقهاي عاليقدر شيعه، خلائي كه به وضوح مشاهده مي­شود، عدم تبيين دقيق حكم فقهي توليد اين محصولات بر مبناي ادله شرعي است. حال آنكه با توجه به نقش محوري شرع در تعيين قوانين موضوعه جامعه، بررسي اين موضوع از اهميت ويژه­اي برخوردار است. بنابراين پژوهش پيش­رو با رويكرد توصيفي- تحليلي تلاشي است در جهت واكاوي حكم فقهي توليد محصولات تراريخته بر مبناي فقه اماميه. در اين راستا نظر به ضرورت موضوع شناسي، ابتدا ديدگاه كارشناسان در ارتباط با موضوع تراريخته مورد بررسي قرار گرفت و سپس بخش فقهي و حكم شناسي موضوع، تببين شد. يافته­ ها حاكي از آن است كه سلامت اين محصولات در سطح جهاني امري پذيرفته شده و مسلم است و عدم پذيرش آن در برخي جوامع از جمله محافل ايران بيشتر بر پايه مستنداتي است كه از نظر علمي، قطعيت آن ثابت نشده است. در بخش حكم شناسي با توجه به عدم دليل معتبر بر تحريم تراريخته، حكم اوليه آن اباحه است. با اين وجود با توجه به وضعيت اقليمي ايران و چالش­هاي زراعي پيش­رو، به كارگيري زيست فناوري و توليد محصولات تراريخته به منظور ممانعت از سلطه بيگانگان، امري ضروري است كه از باب مقدمه واجب، واجب مي­گردد.

Despite the increasing development of genetic engineering technology and the use of its products (transgenic products) around the world, in some areas, including Iran, the production of transgenic products continues to be challenged. Despite the scholarly explanations of the problem by the experts and the issuance of a solid fatwa by the high Shiite jurisprudents, the void that is clearly seen is the lack of precise explanation of the jurisprudential ruling on the production of these products on the basis of religious evidence. However, due to the central role of Sharia in determining the laws of society, this issue is of particular importance. Therefore, the present research with a descriptive-analytic approach is an attempt to study the jurisprudential ruling on the production of transgenic products based on Imamieh jurisprudence. In this regard, due to the necessity of subjectology, first, experts' viewpoints regarding the transboundary issue were examined and then the jurisprudential section and the jurisprudence of the subject were distinguished. The findings indicate that the health of these products is accepted globally and it is certain that its rejection in some societies, including the Iranian circles, is not based on scientific evidence. Because its certainty has not been proven in the department of jurisprudence, given the lack of valid reason for transgenic humor, its initial verdict is Permission. Nevertheless, given the climate in Iran and the challenges, the use of biotechnology and the production of genetically modified organisms to prevent the domination of foreigners and importations is imperative to be obligatory from the introduction of the obligatory.