تأثير ناكارايي نظام بيمه‌ هاي درماني در فقر خانوار هاي كشور

Impact of Health Insurance Inefficiency on Poverty among Iranian Households

مقدمه: يكي از اهداف اصلي سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان سلامت در هر كشوري تأمين امنيت مالي افراد در برابر بيماري‌هايي است كه منجر به پرداخت‌هاي مالي كمرشكن، فقر و پيامدهاي آن مي‌شود. هزينه‌هاي بالاي سلامت بيانگر آن است كه به جاي تأمين اين هزينه‌ها توسط مراكز بيمه، بخش عمده هزينه‌هاي سلامت بر خانوارها تحميل شده است. علاوه بر آن، خانوارهاي داراي پوشش بيمه نيز به دلايلي مانند دسترسي ناكافي به مراكز درماني، ناكارايي خدمات ارايه شده و يا پوشش تنها بخش اندكي از هزينه‌هاي درمان، از بار اين هزينه‌ها مصون نيستند. ممكن است برخي از خانوارها با پرداخت‌هاي كمرشكن سلامت مواجه شوند و يا حتي به دليل هزينه‌هاي سلامت به زير خط فقر سقوط كنند. افزايش اين هزينه‌ها در هزينه خانوار، موجب بالا رفتن هزينه خانوار و بروز خطا در شناسايي دقيق درصد خانوارهاي فقير مي‌گردد. روش كـار: اين مطالعه با استفاده از ريز داده‌هاي هزينه– درآمد خانوار به بررسي تأثير هزينه‌هاي سلامت بر فقر خانوارها پرداخته است. بدين منظور با استفاده از شاخص‌هاي فوستر-گرير- توربك به اندازه‌گيري فقر و بررسي تأثير پرداخت‌هاي مستقيم از جيب خانوارها بر فقر خانوارها پرداخته است. يافته‌ها: پرداخت‌هاي شخصي افراد براي هزينه‌هاي سلامتي سبب افزايش نرخ فقر در مناطق شهري و روستايي شده است؛ به طوري كه در سال 88، در مناطق روستايي نرخ فقر خانوارها بر اثر تحميل هزينه‌هاي سلامت 4% افزايش يافته است كه بيشترين ميزان در سال‌هاي مورد بررسي است. در مناطق شهري نيز بيشترين ميزان افزايش فقر بر اثر هزينه‌هاي سلامت مربوط به سال 79 با نرخي معادل 3/7% مي‌باشد. به طور كلي افزايش سهم پرداختي از جيب هزينه‌هاي سلامت موجب شده است نرخ فقر كل كشور در سال 63 حدود 2/1%، در سال 68 معادل 1/6%، سال‌هاي 74، 79 و 84 حدود 3% و درسال 88، 3/6 % افزايش يابد. نتيجه‌گيري: كسر هزينه‌هايي كه توسط افراد براي دسترسي به سلامتي پرداخت مي‌شود از مخارج كل خانوار، سبب افزايش فقر از 1 تا 4 درصد براي مناطق متفاوت شهري، روستايي و براي سال‌هاي مختلف شده است. به عبارت ديگر سالانه، جمعيت قابل توجهي از مردم مناطق مختلف شهري و روستايي به علت مواجهه با پرداخت‌هاي اسفبار سلامتي به زير خط فقر سقوط مي‌كنند، در حالي كه به علت بالا بودن هزينه‌هاي خانوار از سطح معيشتي، در آمار مربوط به فقرا محسوب نمي‌گردند.

Introduction: A main goal of health systems is to provide financial security against diseases by which catastrophic expenditures and poverty can occur. The cost of health care services is high and households are main bearers of financial loads rather than health insurance companies in Iran. Moreover, due to inadequate access to health care centers and inadequate coverage of health insurance services, households who have been covered by insurance services have the same problem too. Increasing health care costs in households' consumption basket result in increasing households' expenditures that might lead to misidentification of the poor households. The aim of this study was to assess the impact of health care expenditures on poverty among Iranian households. Methods: In this study, we used households' micro data provided by the income-expenditure household survey conducted by the Iran Statistics Center. The FGT index (1984) was used to measure poverty and assess the impact of out of pocket payments in health care services on the households’ poverty status. Results: Out of pocket payments by the households have increased health expenditures and have led households to poverty in both rural and urban areas. In rural areas, household poverty incidence increased by 4% due to increase in tariffs of health care services in 2009. The highest increase in poverty incidence in urban areas was 3.4% which was occurred in 2000. In general, increase in out of pocket payments resulted in increase in poverty incidence in the country as follows: in 1984: 2.1% in 1989: 1.6% in 1995: 2000 in 2004: 3% and in 2009: 3.6%. Conclusion: Increases in health care expenditures have been led to poverty increase from 1 to 4 percent in different urban and rural areas during period of the study. Every year, a significant number of individuals in both rural and urban areas have been dragged below poverty line due to catastrophic health expenditures. Meanwhile, due to registration of high expenditure for the households, they were not identified as the poor.