رابطه بين ارزش‌هاي فردي و نيات اخلاقي حسابرسان

The Relationship Between Personal Values and Ethical Intentions Of Auditors

زمينه: حسابرسان همانند شاغلان ساير حِرَف، مسئوليت‌هاي اخلاقي خاصي دارند و بايد علاوه‌بر تبحر كاري، اصول اخلاقي لازم در شغل خود را نيز رعايت نمايند. اما متأسفانه رخدادهاي اخير حسابرسي در جهان و بررسي روند گزارش‌گري در ايران و ساير كشورها نشان دهنده قصورات اخلاقي در اين حرفه است. نگراني در مورد قابليت اتكا گزارش‌هاي حسابرسي، باعث گرديد كه در اين تحقيق به بررسي نيات اخلاقي حسابرسان پرداخته شود. فرض بر اين است كه حسابرسان با درجه بالايي از آرمان‌گرايي و درجه پائيني از نسبي‌گرايي و رابطه‌مداري، هنگام مواجه با تنگناهاي اخلاقي؛ گرايش كمتري به نيات غيراخلاقي دارند. روش كار: در اين پژوهش تعداد 198 پرسشنامه بين حسابرسان حرفه‌اي شاغل در سازمان حسابرسي و مؤسسات حسابرسي عضو جامعه حسابداران رسمي ايران به شيوه تصادفي توزيع و داده‌هاي استخراج شده از آنها با استفاده از مدل رگرسيون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان مي‌دهد، از نظر آماري رابطه معناداري بين جهت‌گيري‌هاي اخلاقي (آرمان‌گرايي و نسبي‌گرايي) و گرايش حسابرسان ايراني به نيات غيراخلاقي، هنگام مواجه با تنگناهاي اخلاقي وجود ندارد. به‌عبارتي تفاوت در جهت‌گيري اخلاقي يك فرد، در پيش‌بيني نيت اخلاقي وي در زمينه حسابرسي بي‌اهميت است. اما بين رابطه‌مداري و گرايش حسابرسان ايراني به رفتار غيراخلاقي، هنگام مواجه با تنگناهاي اخلاقي رابطه معنادار و مثبتي وجود دارد. به عبارتي با افزايش رابطه‌مداري، گرايش حسابرسان به نيات غيراخلاقي هنگام مواجه با تنگناهاي اخلاقي افزايش مي‌يابد. نتيجه گيري: آينده حرفۀ حسابرسي درگرو رهبري اخلاقي متصديان اين حرفه است. لذا لازم است تا آنها با تبيين اهميت معيارهاي اخلاقي والا و آموزش ضرورت درست‌كاري فردي، حسابرسان فعلي و آتي را به سوي رعايت رفتار اخلاقي سوق دهند.

Background: Auditors as employees in other's professions have a moral responsibility and in addition to have expertise, ethics should be adhered to in their jobs. Concerns about the reliability of audit reports caused, which in this study, ethical intentions of auditors be examined. It is hypothesized that auditors possessing higher degrees of idealism and lower degrees of relativism, and possessing lower degrees of guanxi orientation will be less likely to develop the unethical intentions Methods: In this research 198 questionnaires in accidentally way dispense among professional auditors who practitioner in Audit Organization and AICPA, then their extracted data analyzed by regression model. Results: The results showed there is no significant relationship between ethical orientation (idealism and relativism) and tendency of Iranian auditors to develop the unethical intentions, when encountered ethical dilemmas. In other word the difference in a person's ethical orientation, is not important to predict the ethical intentions in auditing field, but there is a positive relationship between the guanxi orientation and Tendency of Iranian auditors to unethical intentions when they encounted to ethical dilemmas In other words when the guanxi orientation increase, Tendency of Iranian auditors to unethical intentions will be increased in countering with ethical dilemmas. Conclusion: The fate of audit profession depends on it’s authorities’s ethical leading. So they should express the importance of prominent ethical scales and urgency of individual honesty to present and future auditors to propel them toward to regard ethical behavior.