تعيين شاخص‌ هاي ارزيابي نقشه تحول نظام سلامت كشور

Monitoring Indicators of Iranian Health System Reform Plan

مقدمه: براي پياده‌سازي نقشه تحول نظام سلامت به شيوه درست، لازم است روند پياده شدن و اثربخشي آن با شاخص‌هاي دقيق پايش شود. اين مطالعه به منظور انتخاب بهترين شاخص‌هاي كلان سلامت جهت استفاده از آن‌ها در پايش نقشه انجام گرفت. روش كـار: اين پژوهش به صورت توصيفي- تحليلي انجام شد. جامعه پژوهش در اين مطالعه شامل خبرگان و كارشناسان مطرح كشور بود. نمونه‌گيري در اين مطالعه با روش هدفمند انجام شد. براي جمع‌آوري داده‌ها شاخص‌هايي كه به زعم محققين از اهميت بيشتري جهت ارزيابي نقشه سلامت كشور برخوردار بودند، انتخاب شدند و در كنار معيارهاي معيني، اجزاي اصلي پرسشنامه نظرخواهي از خبرگان را تشكيل دادند. در مرحله نظرخواهي از صاحب‌نظران، از تعداد بسيار محدود ولي كاملاً خبره و كارشناسان مطرح كشور استفاده شد. برخي از پرسشنامه‌ها از طريق ايميل و بقيه به صورت حضوري توسط پاسخگويان تكميل گرديد. در نهايت 34 پرسشنامه تكميل شد و مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي اين مطالعه، مهم‌ترين شاخص‌ها از ديدگاه صاحب‌نظران كشور، شاخص‌هاي اميد زندگي در بدو تولد (با ميانگين 4.3±0.3)، مرگ و مير نوزادان ( 4.2± 0.3)، مرگ و مير مادران (4.2± 0.2)، انحراف معيار اميد زندگي در بين شهرستان‌هاي مختلف كشور (3.8± 0.3)، درصد پرداخت از جيب (4± 0.4)، هزينه كل پرداختي دولت براي بخش بهداشت و درمان (4.1± 0.3) و پوشش همگاني بيمه جمعيت (4.4± 0.2) بودند. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين مطالعه نشان داد كه شاخص‌هاي هفت‌گانه انتخاب شده، پتانسيل استفاده جهت اطمينان از حركت درست بر اساس اهداف تعيين شده در نقشه تحول نظام سلامت را دارا مي‌باشند. پيشنهاد مي‌شود كه در مراحل بعدي، ضمن تعيين ميزان مطلوب اين شاخص‌ها در پايان دوره و نيز در برخي سال‌هاي مياني، مكانيزم‌هاي مناسب جهت فراهم آوردن اطلاعات در اين خصوص و اندازه‌گيري شاخص‌هاي مذكور فراهم گردد.

Introduction: For proper implementation of the Health System Reform Plan, the implementation process should be monitored using proper indicators. This study was conducted to determine the macro indicators for monitoring the Iranian Health System Reform Plan. Methods: In this cross-sectional study, we invited 34 experts to the study using the purposeful sampling. We provided a questionnaire using the important indicators for evaluation of the health system. The questionnaires were sent to the participants via e-mail. Data were analyzed in the SPSS-16. Results: The most important monitoring indicators of Health System Reform Plan were Life expectancy at birth (mean= 4.3±0.3 ), Infant mortality rate ( 4.2± 0.3 ), Maternity mortality rate ( 4.2± 0.2 ), Life expectancy standard deviation in different cities ( 3.8± 0.3 ), Out of pocket rate ( 4± 0.4 ), Total expenditure of government in health sector ( 4.1± 0.3 ), and Health insurance coverage ( 4.4± 0.2 ), respectively. Conclusion: In order to monitor the Health System Reform Plan, the seven above-mentioned indicators should be considered. It is also suggested to provide proper strategies to measure theses indicators.