ارزيابي سريع نظام ثبت وقايع حياتي و نظام آمار حياتي (تولد و مرگ) ايران بر اساس چارچوب سازمان جهاني بهداشت

Rapid Assessment of National Civil Registration and Vital Statistics System (Death and Birth) in Iran based on WHO Framework

مقدمه: اطلاعات ثبت وقايع حياتي مهم‌ترين منبع داده‌هاي آمار حياتي هستند؛ ولي اين نظام‌ها معمولاً در بسياري از كشورهاي جهان سوم ضعيف و ناكامل مي‌باشند. هدف اين مطالعه ارزيابي سريع نظام ثبت وقايع حياتي و نظام اطلاعات حاصل از آن در خصوص تولد و مرگ در ايران بر اساس مدل پيشنهادي سازمان جهاني بهداشت مي‌باشد. روش كـار: ابزار مورد استفاده در اين ارزيابي سريع، پرسشنامه‌اي مشتمل بر 25 سؤال در خصوص عملكرد نظام وقايع ثبت و آمار حياتي در 11 حيطه مي‌باشد. براي پاسخ به هر سؤال، كشورها مي‌توانند از بين چهار سناريوي طراحي شده براي هر سؤال، يكي را كه با شرايط نظام ثبت وقايع حياتي آن كشور همخواني دارد انتخاب نمايند. يافته‌ها: حيطه‌هاي مربوط به منبع و زيرساخت‌هاي ثبت، سازمان‌دهي و وظايف نظام آمار حياتي و ذخيره‌سازي و انتقال داده‌ها با كسب 100% امتيازات، بيشترين درصد امتيازات را به خود اختصاص داد. فعاليت‌هاي مربوط به طبقه‌بندي بين‌المللي بيماري‌ها با كسب 33% امتيازات و مدارك و آموزش كدگذاران، كيفيت كدگذاري و فعاليت‌هايي كه بر كيفيت داده‌هاي علت مرگ تأثير دارد با كسب 50% امتيازات، كمترين درصد امتيازات را به خود اختصاص دادند. در مجموع، امتياز نهايي براي وضعيت نظام ثبت وقايع حياتي و نظام آمار حاصل از آن، 61 امتياز معادل 81.33% امتيازات بود. اين امتياز، نشان دهنده وضعيت نامتناسب نظام ثبت و آمار وقايع حياتي كشور مي‌باشد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج ارزيابي، بيشترين نقاط ضعف نظام وقايع ثبت و آمار حياتي كشورمان، در حيطه‌هاي مرتبط با كيفيت داده‌هاي مرگ و كدگذاري علت‌هاي مرگ مي‌باشد. لازم است جهت برطرف كردن ضعف‌هاي شناخته شده در اين زمينه سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي‌هاي لازم صورت پذيرد.

Introduction: Civil registration records are the best sources of vital statistics however, such systems are often weak or incomplete in developing countries. The aim of this study was to assess the registration situation using rapid assessment of national civil registration and vital statistics systems (death and birth) in Iran based on the WHO Framework. Methods: The rapid assessment tool consists of 25 questions about function of the civil registration and vital statistics systems. The questions are grouped into 11 areas. Each question allows countries to select one of four scenarios describing a typical range of hypothetical situations. Results: Registration infrastructure and resources, organization and functioning of the vital statistics system, storage and transmission had the highest score (100%). The score of the ICD coding practices was 33%. The coder qualification and training, quality of coding and practices affecting the quality of cause-of-death data had the lowest score (50%). The total score was 61 equivalent to 83% of scores. This meant that, although registration and vital statistics systems in Iran are functional, it seems to be inadequate. Conclusion: According to the assessment results, most weaknesses were attributed to the quality of death and cause of death coding. It is necessary to design appropriate policies and planning to resolve the weaknesses.